بودجه‌ريزي و آنتروپي در اقتصاد ايران: كاربردي از اقتصاد فيزيك

هدف اصلي مقاله‌ي حاضر محاسبه و تجزيه تحليل ميزان آنتروپي مرتبط با تخصيص بودجه و بررسي تاثير بودجه‌ريزي بر روند آنتروپي است. براي رسيدن به اين هدف از آنتروپي شانون و داده‌هاي اعتبارات هزينه‌اي مصوب بودجه بين فصول 21گانه در دوره‌هاي 97-1387 استفاده شده است. براي محاسبه‌ي آنتروپي در ابتدا تابع چگالي توزيع برآورد شده است. براي محاسبه‌ي توابع چگالي نيز از منحني لورنز براي بودجه‌هاي مصوب استفاده شده است. نتايج نشان‌دهنده‌ي وجود عدم تقارن و درجه‌ي بالاي بي‌نظمي در توزيع منابع بين عوامل و غير يكنواختي توزيع است. نتايج همچنين نشان مي‌دهد كه در طول دوره‌ي مورد بررسي، مديريت بودجه به صورت كارآمدي صورت نگرفته است و منجر به افزايش آنتروپي اقتصاد و هدرروي منابع شده است. بيشترين نوسانات در مقدار آنتروپي مربوط به دوره‌ي نهم و دهم (1387 - 1391) است كه نشان مي‌دهد در اين دوره نسبت به دوره‌ي دولت يازدهم و دوازدهم (1392 - 1397)، سيستم اقتصادي از پايداري كمتري برخوردار بوده است. همچنين تغييرات دولت باعث بهبود اندك مديريت توزيع منابع شده اما اثر چشمگيري بر آن نداشته است.

The main purpose of this study is to calculate and analyze the entropy associated with budget allocation and to study the effect of budgeting on the entropy process. To achieve this goal, the Shannon entropy and the budget data have been used between 21 chapters in the period of 2007 to 2009. To calculate entropy, at first, the density distribution function is estimated. To calculate the density functions, the Lorenz curve has been used for approved budgets. The results indicate that there is a high degree of asymmetry and disorder in the distribution of resources between factors and the non-uniformity distribution. The results also show that during the study period, budget management has not been efficient and has led to an increase in the entropy of the economy and the waste of resources. The most volatile fluctuations in the entropy value are in the period of 2008 to 2012, which shows that the economic system has been less stable in these periods than in the period of 2013 to 2018. Also, changes in government have led to a slight improvement in resource distribution management, but it has not had a dramatic effect