تأثير مقادير مختلف عناصر ازت، فسفر و پتاس بر پروفيل اسيدچرب، درصد روغن و عملكرد دانه كتان روغني

Influence of Different Levels of Nitrogen, Phosphorus, and Potassium on the Profiles of Fatty Acids, Oil Content, and Yield of Flax

به‌منظور بررسي اثر عناصر نيتروژن، فسفر و پتاسيم بر پروفيل اسيدهاي چرب، درصد روغن، عملكرد دانه و روغن گياه كتان، رقم Lirina، آزمايشي در سال 1398 به‌صورت فاكتوريل در پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي واقع در هشتگرد، استان البرز اجرا شد. تيمارهاي مورد بررسي مقادير نيتروژن خالص شامل 30، 60 و 90 كيلوگرم در هكتار از منبع اوره (46 درصد نيتروژن)، مقادير فسفر خالص شامل 40، 80 و 120 كيلوگرم در هكتار از منبع سوپر فسفات تريپل (46 درصد فسفر) و مقادير پتاسيم خالص 40، 80 و 120 كيلوگرم در هكتار از منبع سولفات پتاسيم (50 درصد پتاسيم) بود. نتايج نشان داد بيش‌ترين مقدار اسيد لينولنيك (43/99 درصد) و اسيد لينولئيك (17/68 درصد) و اسيد پالمتيك (6/02 درصد) با كاربرد 30 كيلوگرم در هكتار كود نيتروژن و 40 كيلوگرم در هكتار كود فسفر حاصل شد. بيش‌ترين مقدار اسيد اولئيك (27/49 درصد) و اسيد استئاريك (5/25 درصد) با مصرف 30 كيلوگرم در هكتار كود نيتروژن به‌دست آمد. بالاترين عملكرد دانه در هكتار (2384/28 كيلوگرم در هكتار) و عملكرد روغن (939/19) به‌ترتيب با مصرف 90، 120 كيلوگرم در هكتارنيتروژن و فسفر حاصل شد. البته اين تركيب كودي اختلاف معني‌دار آماري با تركيب كودي 90 و 80 كيلوگرم در هكتار نيتروژن و فسفر نشان نداد. هم‌چنين براساس نتايج حاصل از اين پژوهش درصد روغن تحت تأثير مقادير كودي قرار نگرفت.

In order to investigate the effect of nitrogen, phosphorus, and potassium elements on fatty acid profiles, oil percentage, grain yield, and flax seed oil, Lirina cultivar, a factorial experiment has been conducted during 2019, based on a randomized complete block design with three replications in Hashtgerd research farm, Alborz Province. It has employed a factorial arrangement in a randomized complete block design with three replications with the factors involving three levels of nitrogen fertilizers (N1=30, N2=60, and N3=90 Kgha-1, three levels of phosphorus fertilizers (P1=40, P2=80, and P3=120 Kg.ha-1), and three levels of potassium fertilizers (K1=40, K2=80, and K3=120 Kg.ha-1). Result show that the highest amount of linolenic acid (43.99%), linoleic acid (17.68%), and palmitic acid (6.02%) have occurred in 30 kg. ha-1 nitrogen and 40 kg.ha-1 phosphorus. The highest amount of oleic acid (27.49%) and stearic acid (5.25%) belong to 30 kg.ha-1 phosphorus. Based on the results, the highest amount of grain yield (2384 kg.ha-1) and oil yield (939 kg.ha-1) are recorded in 90 and 120 kg.ha-1 nitrogen and phosphorus, respectively. Therefore, according to the results, different levels of fertilizer on percentage of oil has had no significant effect.