از روايت فلسفي تاريخ تا روايت فلسفۀ تاريخ؛ خوانش انتقادي كتاب تاريخ به روايت فلسفه؛ از هرودت تا آلن بديو

انديشيدن در باره تاريخ در چند دهه اخير فربه ي بسيار و يك دگرگوني دامنه‌دار يافته است. اگر "فلسفه تاريخ" را مولود اين تحول بدانيم، با توجه به فاصله تقريبا زياد ما ايرانيان با آن، آگاهي روشمند از مطالعات و رويكردهاي جديد در اين شاخه معرفتي اهميت مي‌يابد. كتاب "تاريخ به روايت فلسفه؛ از هرودت تا آلن بديو" به دليل ويژگي هايي كه دارد، به عنوان يك اثر شاخص در اين زمينه شايسته بازخواني است. نوشتار پيش رو مروري انتقادي بر اين كتاب در قالب محورهاي زير دارد: ابهام‌زايي عنوان كتاب، چندگانگي واگرايانه هدف تدوين كتاب، آشفتگي فصل‌بندي و زيرفصلها، مشخص نبودن جايگاه اين كتاب در بين آثار تأليف يافته در اين زمينه، كاستي آشكار توجه به ميراث شرقي و اسلامي، و در هم‌آميختگي و ناهمترازي اصطلاحات مربوط به جريانهاي فكري و ابهام در چيستي تعريف جديد تاريخ. مقاله پس از پرداختن به تأملاتي در باره جنبه فني و ويرايشي اثر، با اين جمع‌بندي به پايان مي‌رسد كه هر چند كتاب نتوانسته است بين روايت فلسفي تاريخ و روايت فلسفه تاريخ مرزي آشكار بگذارد و به همين دليل از ذهنيت متعارف تاريخ‌پژوهان در باره فلسفه تاريخ فاصله گرفته است، اما آورده‌هاي سودمند بسياري براي آنها دارد.

Thinking about history has increased and gained a wide range of changes in recent decades. If we consider the “Philosophy of History” to be the result of these changes, given the almost great distance between us Iranians and the world level of these studies, the importance of the methodical awareness of new studies and approaches in this issue becomes clear. “History by Narrative of Philosophy: From Herodotus to Alain Badiou”, deserves to be read as an outstanding book in this field because of its characteristics. This article is a critical review of the book in the following topics: the ambiguity of the book’s title, the divergent multiplicity of the book’s purpose, the confusion in the chapters and sub-chapters, the ambiguity of the position of this book among the other works in this field, the obvious lack of paying attention to the Eastern and Islamic heritage, Confusion and inconsistency of the terms related to the currents of thought and finally ambiguity in new definition of history. After reflecting on the technical and editorial aspects of the work, the paper concludes that although the book fails to distinguish between the philosophical narrative of history and narrative of the philosophy of history, and so it has been far from the conventional mentality of historians, but it has many useful benefits for them.