كاربرد محلول‌پاشي برگي روي در كاهش اثرات سميت بور در دو رقم انگور

Use of foliar spray of zinc for reducing the adverse effects of boron toxicity in two table grape (Vitis vinifera L.) cultivars

سميت بور، يكي از مهم­ترين اختلالاتي است كه مي­ تواند رشد گياهاني مانند انگور را در نواحي خشك و نيمه­ خشك جهان محدود سازد. به منظور بررسي تأثير كاربرد محلول ­پاشي برگي سولفات روي بر برخي ويژگي­هاي مورفولوژيك، فيزيولوژيك و بيوشيميايي در دو رقم انگور (قزل­اوزوم و حسيني) در شرايط سميت بور، آزمايش گلخانه ­اي با سه فاكتور شامل دو رقم انگور (قزل­اوزوم و حسيني)، چهار سطح بور (0/25 (شاهد)، 2/5، 5 و 10 ميلي­گرم در ليتر) و محلول پاشي سه سطح سولفات روي (صفر (شاهد)، 3 و 6 گرم در ليتر) به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با چهار تكرار و در مدّت شش ماه انجام شد. نتايج نشان داد كه تنش سميت بور، موجب كاهش تعداد برگ، طول ريشه، وزن تر و خشك شاخساره و ميزان كلروفيل گرديد. با افزايش بور ميزان نشت يوني غشاء ياخته­ هاي برگ و ميزان مالون­ دي ­آلدهيد افزايش يافت. يافته ­هاي اين پژوهش نشان داد كه در شرايط سميت بور، كاربرد سولفات روي (به ويژه در غلظت شش گرم در ليتر) باعث بهبود شاخص ­هاي رويشي و كاهش نشت يوني و افزايش آنزيم­ هاي آنتي­اكسيداني در هر دو رقم شد. به طور كلّي در پژوهش حاضر، استفاده از سولفات روي توانست بعضي از اثرات منفي ناشي از سميت بور را در هر دو رقم انگور تعديل نمايد.

Boron toxicity is a disorders which can limit plant growth in arid and semi-arid areas, and table grape (Vitis vinifera L.) is one of the most important fruit trees grown in these regions. In order to investigate the effect of zinc sulfate on some morphological, physiological and biochemical characteristics of two grapvine cultivars (Ghezel ozum and Hoseini), under toxicity of boron, a greenhouse experiment was conducted with three factors including two grapevine cultivars (Ghezel ozum and Hoseini), four levels of boric acid (0.25 (control), 2.5, 5 and 10 mgL-1) and three levels of zinc sulfate (0 (control), 3 and 6 gL-1) in a completely randomized design with 4 replicates during six months. The results indicated that with increase in boric acid levels in the nutrient solution, leaf number, root length, fresh and dry weight of shoot were reduced. With increase in boric acid level, the leaf cell membrane leakage and the amount of tissue malondialdehyde production were increased. Under boron toxicity, application of zinc sulfate (specially at 6 gL-1) improved growth indices, enhanced antioxidant enzymes activity and reduced the ion leakage in both cultivars. Overall, in the present study, application of zinc sulfate ameliorated some of the adverse effects of boron toxicity in both grape cultivars.