شيوع پديده طلاق شناختي در بين زوجين متقاضي طلاق: مطالعه مروري

عوامل شناختي نقش تعيين كننده‌اي در زندگي زناشويي زوجين به ويژه شناخت آنها از يكديگر، توانايي كنار آمدن با شباهت‌ها و تفاوت‌هاي يكديگر و ادراك زوجين از تعارضات زناشويي دارد. مطالعات متعددي بر اهميت عوامل شناختي صحه گذاشته‌اند. نظريه‌پردازان شناختي و رفتاري مشكلات زناشويي را نتيجه مهارت‌هاي ناكارآمد همسران در برقراري ارتباط، ناتواني در حل موثر مشكلات و تعارض‌ها، انتظارات و باورهاي غيرمنطقي و تبادلات رفتارهاي منفي مي‌دانند. با وجود اينكه بسياري از مشكلات زوجين كه به طلاق مي‌انجامد به عوامل شناختي مربوط است، كمتر به بررسي اين عامل در زندگي زناشويي پرداخته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسي مروري شيوع پديده طلاق شناختي در بين زوجين متقاضي طلاق صورت گرفت. كليدواژه‌هاي طلاق، عوامل شناختي طلاق، عوامل شناختي موثر در طلاق عاطفي، باورهاي زوجين در پايگاه‌هاي معتبري مانند اس‌آي‌دي، مگيران، ايرانداك، ساينس دايركت، گوگل اسكالر، اسكوپوس جستجو گرديد. مقاله حاضر با بررسي مطالعات انجام گرفته تاكنون، علاوه بر تبيين پديده طلاق شناختي و مولفه‌هاي آن، به نقش اين پديده در پيدايش طلاق عاطفي مي‌پردازد. فرآيندهاي شناختي اعم از نگرش‌ها، باورها، انديشه‌ها، نقشه‌هاي ذهني، طرحواره‌هاي ذهني و مواردي از اين قبيل كه در نوع عملكرد، رفتار و روابط زوجين با يكديگر تاثير مي‌گذارد و زوجين را در تعبير و تفسير كردن موقعيت‌ها هدايت مي‌كند به گونه‌اي كه اگر تعبير و تفسير در زوجين با خطاي شناختي، افكار منفي‌گرايانه و تحريف همراه باشد، پديده‌اي بنام طلاق شناختي تجلي پيدا مي‌كند. مولفه‌هاي طلاق شناختي براساس مطالعه انجام گرفته شده عبارت بودند از: تفكر آرمان‌گرايانه، نگرش تخريب‌كنندگي، ذهن خواني، ادراك وابسته، عدم بلوغ شناختي و آسيب‌شناسي هم‌بافته. طبق مقالات بررسي شده و مستندات، اختلال در زمينه‌هاي هيجاني و شناختي زوجين مي‌تواند طلاق عاطفي را به همراه داشته باشد. به عبارتي بين شناخت، افكار و هيجان زوجين با طلاق عاطفي رابطه وجود دارد و قبل از طلاق عاطفي زوجين دچار طلاق شناختي مي‌شوند. شناسايي ماهيت طلاق به عنوان آسيب‌زا ترين نحوه بروز تعارض زوجين مي‌تواند در جهت برنامه‌ريزي مناسب به منظور جلوگيري و كاهش طلاق در سال‌هاي آينده مؤثر واقع شود.