تطبيق سفرهاي چهارگانه عارف در منظر ملاصدرا و نظريه تك اسطوره جوزف كمبل

اسطوره در نظريه تك اسطوره كمبل، بعد از طي سه مرحله مناسك گذار «جدايي»، «تشرف» و «بازگشت»، پس از تحول آگاهي، از مرزهاي دوگانگي فراتر رفته و به وحدت مي رسد. عارف نيز، در منظر ملاصدرا، طي چهار مرحله سفر، از كثرت به وحدت رسيده و پس از مراجعت، با تكيه بر نبوت تشريعي به استمداد از خلق مي پردازد. پرسش اين است كه در تطبيق اين دو نوع سفر يعني سفر اسطوره در نظريه تك اسطوره و سفر چهارگانه عارف در اسفار، چه شباهت ها و تفاوت هايي مي توان يافت؟ اين مقاله با روش توصيفي - تحليلي و تطبيقي نشان مي دهد كه مراحل مناسك گذار اسطوره، قابل انطباق با چهار سفر عارف مي باشد، به نحوي كه مراحل مختلف جدايي در اسطوره با سفر اول، مرحله تشرف با سفر دوم، ناظر بر اتحاد با خدا و ولايت تامه و مرحله بازگشت نيز با دو سفر سوم و چهارم، قابل انطباق است. همان گونه كه عارف در سفر سوم به مقام فرق بعد از جمع و در سفر چهارم به نبوت تشريعي رسيده و در ميان خلق باز مي گردد، اسطوره نيز، به ارباب جهان تبديل گشته و به ياران خود بركت و فضل نازل مي كند.