تحليل شاخص‌هاي اقتصادي و انرژي در روش‌هاي مختلف خاك‌ورزي حفاظتي دركشت گندم (مطالعه موردي: كشت و صنعت دشت ناز ساري)

خاك‌ورزي حفاظتي يكي از راهكارهاي مديريتي مهم براي حفاظت از منابع آب و خاك است. در اين پژوهش، وضعيت انرژي مصرفي و بازدهي اقتصادي سامانه هاي مختلف خاك‌ورزي در شرايط بومي كشت و صنعت دشت ناز ساري براي محصول گنـدم (Triticum aestivum L.) رقم ميلان، در سال زراعي 97-1396 در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با پنج تيمار و سه تكرار بررسي شـد. همچنين ميزان عملكرد دانه گندم نيز اندازه گيري و تعيين گرديد. سامانه هاي خاك‌ورزي شامل خاك‌ورزي مرسوم (CT)، بي خاك‌ورزي و بدون بقايا (NT)، كم خاك‌ورزي با استفاده از كمبينات (MTCO)، كم خاك‌ورزي با كارنده بدون خاك‌ورزي (MTNT)، بي خاك‌ورزي و با بقايا (NTR) بود. نتـايج آزمايش نشـان داد سامانهMTCO  و CT به‌ترتيب با متوسط 6812.5 و 4500 كيلوگرم در هكتار بيشترين و كمترين عملكرد دانه را در بين تيمارها به خود اختصاص دادند. همچنين سامانه MTCO با مقادير 4.58 نسبت انرژي، 0.29 كيلوگرم بر مگاژول بهره وري انرژي و همچنين با 3.42 مگاژول بر كيلوگرم شدت انرژي بهترين سامانه براي كشت گندم از نظر شاخص هاي انرژي گزارش شد. سامانه NTR در مجموع، كم مصرف ترين سامانه از لحاظ انرژي بود، امّا داراي عملكرد پايين دانه گندم 5025 كيلوگرم در هكتار مي باشد. در بخش شاخص هاي اقتصادي با وجود هزينه توليد كمتر براي سامانه NTR، سامانه MTCO با 26 درصد عملكرد و بهاي فروش بالاتر و 25.5 درصد بهاي تمام شده كمتر و همچنين 35.2 درصد سود ناخالص بيشتر نسبت به سامانه NTR، برتري داشت. به‌طور كلي، سامانه MTCO با برتري در شاخص هاي انرژي و اقتصادي، به‌عنوان گزينه بهينه براي خاك‌ورزي و كاشت گندم در شرايط بومي كشت و صنعت دشت ناز ساري معرفي شد.