ارزيابي سازگاري گردهافشاني و انتخاب گردهزاي مناسب براي رقم تجاري بادام شاهرود 12

Evaluation of pollination compatibility and selection of suitable pollinizers for the commercial almond cultivar of Shahrood12

بادام يكي از مهمترين گونه هاي جنس پرونوس است كه بيشتر ارقام آن خودناسازگار و برخي نيز دگر­ناسازگار هستند. ارقام خود­ناسازگار براي گرده ­افشاني، تلقيح و توليد ميوه نيازمند دانۀ گرده سازگار از ديگر رقم­ ها هستند. در اين راستا بررسي سازگاري گرده ­افشاني والد مادري بادام رقم شاهرود12 با گرده ژنوتيپ­ هايMSK81 ،MSK82 ،MSK83 ، MSK84، رقم شاهرود 14، شاهرود 12 ( خودگشني) و گرده افشاني آزاد در شرايط باغ، طي سال­ هاي 1397-1396انجام گرديد. نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه دانه گرده ارقام شاهرود 14 و ژنوتيپ بذري MSK81 بالاترين سازگاري را با رقم شاهرود 12 داشتند به طوريكه بالاترين درصد تشكيل ميوه (39/14) در تركيب تلاقي شاهرود12و شاهرود14 و پس از آن در تلاقي شاهرود12 با ژنوتيپ بذري MSK81 با 80/9 درصد، بدست آمد. گرده­افشاني رقم شاهرود12 با گرده خودي (خودگشني) منجر به عدم تشكيل ميوه (صفر درصد) در اين رقم گرديد. با توجه به نتايج حاصل از اين تحقيق مشخص گرديد كه نوع دانه گرده تاثير معني داري بر صفات ارزيابي شده مرتبط با خشك ميوه و مغز مانند طول، عرض و وزن خشك ميوه و مغز، وزن پوسته سخت و درصد مغز داشت. رقم شاهرود12 خودناسازگار بوده و رقم شاهرود 14 و ژنوتيپ بذري MSK81 مي­ توانند به عنوان گرده ­زاي مناسب براي رقم شاهرود12 در شرايط آب و هوايي منطقه غرب كشور مورد استفاده قرار گيرد.

Almond is one of the most important species of the genus Prunus, and most of its cultivars are self-incompatible and some are cros-incompatible. For pollination, fertilization and fruit production the self-incompatible cultivars require compatible pollen grains from other cultivars. In this regard, the compatibility of Shahroud 12 cultivar with pollen of MSK81, MSK82, MSK83, MSK84 genotypes of Shahroud 14, Shahroud 12 (self-opening) was studied and free pollination in garden conditions was performed during 1397-1396. The results showed that pollen grains of Shahroud 14 cultivars and MSK81 genotype had the highest compatibility with Shahroud 12 cultivar so that the highest percentage of fruit formation (14.39) was obtained in the cross pollination of Shahroud 12 and Shahroud 14 and then in the cross pollination of Shahroud 12 with MSK81 with 9.80%. Pollination of Shahroud 12 cultivar with native pollen (self-pollination) led to no fruit formation (zero percent) in this cultivar. According to the results of this study, it was found that pollen grain type has a significant effect on the evaluated traits of fruit such as length, width and dry weight of fruit and kernel, hard shell weight and kernel percentage. Shahroud 12 cultivar is self-incompatible and Shahroud 14 cultivar and MSK81 genotype can be used as suitable pollinators for Shahroud 12 cultivar in the climatic conditions of the western region of the country.