كليدواژه :
حرّيّت , عبد , شكر , صبر , معناشناسي , نهج البلاغه
چكيده فارسي :
واژه‌ها همواره در بافت كاربردي خود، با يكديگر تركيب شده و عبارت‌هاي مختلفي مي‌سازند؛ اين تركيب و ارتباط، در هيچ زباني، تصادفي و بدون قاعده نيست و روابط معناداري ميان واحدهاي هر زبان حاكم است. در نهج‌البلاغه نيز، هر واژه در سخنان اميرالمؤمنينj، حكيمانه و هدفمند است و با كندوكاو و بررسي ارتباط واژه‌ها با يكديگر، مي‌توان مفهوم هر واژه را در ارتباط با ديگر واژگان و در يك نظام معنايي تعيين نمود. پژوهش حاضر، در نظر دارد تا با كاربست نظريه شبكه معنايي در مطالعات نهج‌البلاغه، گامي مهم در جهت شناخت مفاهيم نهج‌البلاغه و درك روابط معنايي ميان واژگان اين كتاب ارزشمند بردارد. هم‌نشيني واژگان «عبد، صبر و شكر» و شبكه معنايي آن‌ها با «حرّيّت»، بعد معنوي به آن بخشيده و آن را ترفيع داده است. شخص حرّ، عبد و بنده‌ايست كه در زندگي خود تقوا پيشه مي‌كند و در اعمال خود از محرمات پرهيز مي‌كند و دلي خائف دارد. واژه عبد به معناي برده، متقابل حرّيّت واقع مي‌شود. انسان حرّ، كرامت انساني خود را حفظ مي‌نمايد و برده هواي نفس نمي‌شود. وي، شكرگزاري است كه نعمت‌ها برايش تداوم مي‌يابد و افزون مي‌شود؛ با دعاكردن به درگاه خداوند، پيوسته طلب فيض مي‌نمايد و در موضع خطا و لغزش، توبه مي‌كند. واژه صبر، با مفاهيمي چون ورع، پايداري و استقامت، دوري از شبهه و نجات، مفهوم حرّيّت را بسيط كرده و ترفيع بخشيده است.
چكيده لاتين :
Words are always combined in their functional context to form different phrases. This type of combination and connection is not random and irregular in any language, and there are significant relationships between the units of each language. In Nahjal al-Balaghah, too, every word in the Amir al-Mu'minin (AS) words is wise and purposeful, and by examining the relationship between words, they can determine the meaning of each word about other words and in a semantic system. Through working with the theory of semantic network in the study of Nahjal al-Balagha, the present research aims to take a step toward identifying the concepts of Nahjal al-Balaghah and understanding the semantic relationships between the words in this valuable book. The lexical syntagmatic of words abd, sabr, shokr and their meaning network has promoted and given a spiritual dimension of hurriyat. Hurr is a slave and servant who is pious in his life, avoids prohibitions in his actions, and has a fearful heart. The word abd means slavery, in contrast to hurriyat [freedom]. A Hurr man preserves his human dignity and struggles against evil desires. He is grateful, and the blessings for him continue and increase; by praying to God, he constantly seeks grace and repents in the position of error and slipping. The word patience, with concepts such as piety, perseverance, avoidance of doubt, and salvation, has simplified and elevated the concept of hurriyat.
