شناسايي و ارزيابي اوليه نژادگان‌هاي برتر بادام باغ‌هاي سنتي قزوين براساس برخي ويژگي‌هاي كمي

ژرم‌پلاسم‌هاي بادام موجود در ايران به‌عنوان يك منبع ژنتيكي ارزشمند و غني براي به‌نژادي آن مي‌باشند. در اين بررسي نژادگان‌هاي بادام سازگار با اقليم شهرستان قزوين در سال‌هاي 1393 و 1394 مورد ارزيابي قرار گرفتند. در مجموع 45 نژادگان برتر انتخاب و مهم‌ترين ويژگي‌هاي ريخت‌شناسي آن‌ها با استفاده از توصيف‌گر بادام مورد بررسي قرار گرفت. نتيجه‌هاي تجزيه واريانس و مقايسه‌هاي ميانگين‌ها نشان دهنده تفاوت معني‌دار بين نژادگان‌هاي مورد بررسي بود. برخي ويژگي‌ها از جمله عرض و قطر ميوه، قطر پوسته چوبي، وزن ميوه و وزن مغز، طول رشد شاخه سال جاري، عرض برگ و شمار برگ داراي تنوع بيشتري بين نژادگان‌هاي مورد بررسي بودند. هم‌چنين همبستگي مثبت و معني‌داري بين برخي ويژگي‌ها مشاهده شد. تجزيه خوشه‌اي، نژادگان‌هاي مورد بررسي را در فاصله 5 اقليدسي، در چهار گروه تقسيم‌بندي نمود. از عوامل مهم تفكيك خوشه‌هاي اصلي ويژگي شمار برگ بود. تجزيه به عامل‌ها توانست ويژگي‌هاي مورد ارزيابي را به سه عامل اصلي كاهش دهد كه در جمع 97/69 % واريانس كل را توجيه نمودند. نتيجه‌هاي حاصل از اين پژوهش نشان داد كه ويژگي‌هاي مورد بررسي قابليت تفكيك نژادگان‌‌ها را دارا بوده و گوناگوني پديدگاني بالايي در ژرم‌پلاسم منطقه وجود دارد. اين تنوع براي برنامه‌هاي به‌نژادي بادام مفيد و كاربردي مي‌باشد.