پديد آورندگان :
غفاري گوشه، جواد داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﺮﮐﺮد - ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ آب , فتاحي نافچي، روح الله داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﺮﮐﺮد - ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ آب , صمدي بروجني، حسين داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﺮﮐﺮد - ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ آب
كليدواژه :
آبگير جانبي , سرريز تناسبي خطي , ضريب بده , كانال مستطيلي
چكيده فارسي :
اندازه گيري دقيق بده جريان در مجاري روباز و شبكه هاي انتقال آب و فاضلاب از اهميت ويژه اي برخوردار بوده، به طوري كه تاكنون انواع مختلفي از سازه ها از قبيل سرريزها، روزنه ها، فلوم ها و دريچه هاي كشويي به منظور اندازه گيري بده جريان ارايه شده اند. سرريزهاي تناسبي دسته اي از سرريزهاي لبه تيز هستند كه به دليل حساسيت كم نسبت به تغيير عمق بالادست از دقت بالايي برخوردار مي باشند. در سرريزهاي تناسبي نوع خطي، رابطه ميان بده و بار آبي خطي است، در حالي كه در انواع جذري و لگاريتمي آن، رابطه خطي به ترتيب ميان بده و جذر بار آبي و لگاريتم بار آبي برقرار مي باشد. در اين تحقيق بر اساس مباني نظري موجود در زمينه سرريزهاي تناسبي و روش طراحي بدون بعد، سه نوع سرريز تناسبي خطي با مقاطع دودكشي، مثلثي معكوس و دو مثلثي معكوس طراحي و ساخته شده و در آبگير جانبي يك كانال با مقطع مستطيلي تعبيه شدند. با انجام حدود 400 آزمايش در محدوده بده 2 الي 16 ليتر بر ثانيه بر روي سرريزها، برقراري رابطه خطي ميان بده و بار آبي در سرريزهاي جانبي از نوع تناسبي خطي، به صورت آزمايشگاهي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج آزمايش ها نشان دادند كه ضريب بده در شرايطي كه اين سريزها به عنوان آبگير جانبي مورد استفاده قرار گيرند تابعي از نسبت هاي بدون بعد بار آبي به ارتفاع تاج سرريز و طول تاج سرريز به ارتفاع تاج سرريز مي باشد. با استفاده از بخش عمده اي از نتايج آزمايشگاهي رابطه اي ميان بده و ضريب جريان براي هر كدام از سرريزها به دست آمد. مقايسه نتايج حاصل از روابط به دست آمده با باقيمانده نتايج آزمايشگاهي نشان داد كه متوسط خطاي معادلات ارايه شده برابر با 1/5 درصد است كه بيانگر دقت مناسب روابط ارايه شده مي باشد. به منظور برآورد حساسيت آزمايشگاهي سرريزهاي فوق از رابطه ي برازش داده شده ميان بده و بار آبي هر يك از سرريزها استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه در ميان سرريزهاي تناسبي خطي، سرريز دو مثلثي معكوس با محدوده ي رفتار خطي بيشتر داراي عملكرد بهتر و مطلوب تري به عنوان آبگير جانبي دارا مي باشد.
چكيده لاتين :
Accurate measurement of flow discharge in open channel and water and sewage transmission networks it is of special importance. So far, various types of structures, such as overflows, stomata, flumes and sliding valves, have been proposed for measuring current flow. The proportional weirs are a group of sharp edges weirs that are highly accurate due to low sensitivity to upstream depth variations. In linear proportional weirs, there is a linear relationship between the head and the discharge. In this study, based on theoretical fundamentals of proportional weirs, three proportional linear weirs with linear, triangular and reverse triangular, and two reverse triangles and three series of rectangular weirs were designed and tested in rectangular flume equipped with a side channel in hydraulic lab. About 400 laboratory experiments were carried out lead to, establish a linear relationship between the head and the discharge in linear proportional weirs based on the measurements. The range of the studied discharges varied from 2 to 16 liters per second. The experiments showed that the coefficient of discharge is as a function of two ratios, which are the water depth at the top of the weir and the length of the crest to the height of the weir. Based on these ratios, for each weir a relationship for the discharge coefficient was determined. The average error for proposed equation for linear correlation weirs was equal to 1.5 percent and for over 90 percent of laboratory data the average errors were less than this value. The results show that theoretical sensitivity in linear proportional weirs is equals to one, the more the values of the sensitivity of the studied weir are close to the theoretical values, the better the weir will be. In order to estimate the laboratory sensitivity of the above weirs, the derived relationship between the discharge and head of each weirs was used and compared. The results showed that among linear proportional weirs, inverse triangular weir with a linear relationship, has better and more accurate hydraulic performance.
