برنامه‌ر‌يزي توسعه پايدار شهري با تعيين مسيرهاي بهينه دوچرخه‌سواري با استفاده از مدل‌هاي كمي، مطالعه موردي: كلان‌شهر رشت

Planning of Urban Sustainable Development with selection of Optimal Bike Routes Through Using Quantitative Models, Case Study: Rasht Metropolis

مطالعه حاضر با هدف بررسي وضعيت كلان‌شهر رشت از لحاظ دوچرخه ‌سواري شهري و اولويت‌بندي مسيرهاي بهينه براي طراحي مسيرهاي دوچرخه‌‌ سواري انجام پذيرفت. نوع تحقيق توصيفي ـ تحليلي با روش پيمايشي بوده است. جامعه آماري تحقيق شامل شهروندان حاضر در مسير دوچرخه سواري ميدان گيل رشت بودند كه با استفاده از فرمول كوكران، تعداد 384 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعيين شدند. ابزار تحقيق پرسشنامه محقق ‌ساخته بوده و پايايي آن با استفاده از آزمون آلفاي كرونباخ با ضريب 0/74 مورد تأئيد قرار گرفت. جهت تحليل داده‌ها از مدل تحليل SWOT و ماتريس QSPM، تحليل سلسله‌مراتبي (AHP)، استفاده گرديد. نوآوري تحقيق حاضر در استفاده از نظرات شهروندان و پيشنهاد مسيرهاي بهينه دوچرخه‌ سواري بر همان اساس، با رعايت رتبه‌بندي مي‌باشد. طبق يافته‌هاي تحقيق، 52/33 درصد از نمونه‌هاي تحقيق، تمايل به استفاده از دوچرخه داشته‌اند و 36/33 درصد، اتوبوس را براي انجام سفرهاي شهري ترجيح داده‌اند. بررسي وضعيت مسير فعلي دوچرخه‌ سواري نشان داد كه شهروندان برخلاف تمايل بالا براي دوچرخه‌ سواري، مسير دو كيلومتري فعلي را انتخاب نمي‌كنند. بيش از 60 درصد از پاسخگويان، ميزان تمايل خود براي استفاده از مسير دوچرخه ‌سواري ميدان گيل تا ميدان مصلي را در سطح كم و خيلي‌كم ابراز نموده‌اند. تحليل ماتريس SWOT، نشان داد كه بهترين راهبردها براي ارتقاء سيستم دوچرخه ‌سواري شهري در شهر رشت، راهبردهاي تهاجمي به‌ويژه، طراحي مسيرهاي جديد براي دوچرخه ‌سواري است. در اين راستا با استفاده از مدل AHP، بهينه‌ترين محدوده براي اين راهبرد پيشنهاد گرديد.

The aim of this stuy was to investigate the situation of Rasht metropolis in terms of urban cycling and prioritization of optimal routes for designing cycling routes. The type of research was descriptive-analytical through survey method. The statistical population of the study included the citizens present in the cycling route of Gil Square in Rasht. Using Cochran's equation, 384 people were determined as the sample size. The research instrument was a researcher made questionnaire and its reliability was confirmed by using Cronbach's alpha test with a coefficient of 0.74. SWOT analytical model and QSPM matrix, hierarchical analysis (AHP) were also used to analyze the data. The innovation of the present study is in using the opinions of citizens and proposing optimal cycling routes on the same basis, with respect to rankings. According to the research findings, 52.33% of the research sample preferred to use bicycles and 36.33% preferred buses for city trips. An examination of the status of the current cycling route showed that citizens do not choose the current two-kilometer route, despite their high desire for cycling. More than 60% of the respondents have expressed their desire to use the bike path from Gil Square to Mosalla Square at low and very low levels. SWOT matrix analysis showed that the best strategies for upgrading the urban cycling system in Rasht are offensive strategies, especially the design of new cycling routes. In this regard, using the AHP model, the optimal range for this strategy was suggested.