گونه شناسي شبكه هاي مالي بر اساس ويژگي هاي مكان شناختي آن ها (مطالعه اي در بورس اوراق بهادار تهران)

A Typology of Financial Networks According to Their Typological Characteristics (A Study of Tehran Stock Exchange

هدف اين پژوهش ايجاد و معرفي يك شبكه مالي جديد و بررسي معيارهاي مركزيت سهام براي بهينه سازي سبد سهام سرمايه گذاران و همچنين شناسايي رهبران بازار سهام مي باشد. در اين پژوهش 100 شركت برتر بورس اوراق بهادار كه داراي بيشترين سرمايه ثبت شده اند در بازه زماني دي ماه 1388 تا دي ماه 1398 انتخاب شدند. شبكه مالي با استفاده از قيمت پاياني تعديل شده به بازده لگاريتمي تبديل و ضريب همبستگي پيرسون بازده هاي سهام محاسبه گرديد. از مفاهيم تيوري گراف و الگوريتم پريم براي كشف روابط و فاصله هاي موجود بين سهام براي ساخت حداقل درخت پويا استفاده گرديد. نتايج نشان داد بر اساس معيار مركزيت درجه، سهام مخابرات ايران و بانك آينده، بر اساس معيار مركزيت نزديكي، سهام سرمايه گذاري بهمن، تامين سرمايه اميد و بانك گردشگري، بر اساس معيار مركزيت بينابيني، سهام تامين سرمايه اميد، سرمايه گذاري بهمن و بيمه آسيا و بر اساس معيار مركزيت تنگنا، سهام بيمه آسيا، بانك گردشگري و تامين سرمايه اميد بيشترين تاثير را بر شبكه مالي و بازار سهام دارند. همچنين در نهايت شبكه مالي به 9 خوشه تقسيم شد كه هر خوشه نشان دهنده ارتباط قوي تر اجزاي آن با يكديگر مي باشد.

The purpose of this study is to establish and introduce a new financial network and to examine centrality measures for optimizing the portfolio of investors as well as identifying stock market leaders. In this study, 100 top stock companies with largest average market capitalization were selected from January 2009 to January 2020. The financial network was converted to logarithmic returns using adjusted closing price. The concepts of graph theory and prim algorithm were used to explore the relationships and distances between stocks to construct a minimum spanning tree. The results showed that based on the degree centrality measure, Iranian telecommunication stocks and Ayandeh Bank, based on closeness centrality measure, Bahman investment stocks, Omid capital financing and tourism bank, based on Betweenness centrality measure, Omid capital financing stocks, Bahman investment and Asia insurance, based on the bottleneck centrality measure, Asian Insurance stocks, Tourism Bank and Omid Capital has the most impact on the financial network and stock market. Finally, the financial network was divided into 9 clusters, each cluster showing the stronger relationship of its components with each other.