خانه‌هاي ‌‌‌‌‌‌‌كوهستان ‌‌‌‌‌‌‌كاشان؛ ‌‌‌‌‌‌‌معماري ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌ساخت ‌‌‌‌‌‌‌فضايي مسكن در ‌‌‌‌‌‌‌محلۀ ‌‌‌‌‌‌‌مصليِ ‌‌‌‌‌‌‌بَرزُك

تحول ‌‌‌‌‌‌‌در ‌‌‌‌‌‌‌شيوۀ ‌‌‌‌‌‌‌ساخت­وساز ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌تغيير ‌‌‌‌‌‌‌خصوصيت‌هاي ‌‌‌‌‌‌‌ساختاري ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌كالبدي ‌‌‌‌‌‌‌خانه‌ها ‌‌‌‌‌‌‌در ‌‌‌‌‌‌‌دهه­هاي ‌‌‌‌‌‌‌گذشته، ‌‌‌‌‌‌‌شكل ‌‌‌‌‌‌‌كلي ‌‌‌‌‌‌‌آنها ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌در ‌‌‌‌‌‌‌نتيجه ‌‌‌‌‌‌‌منظر ‌‌‌‌‌‌‌روستاها ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌شهرها ‌‌‌‌‌‌‌را ‌‌‌‌‌‌‌دگرگون ‌‌‌‌‌‌‌كرده ‌‌‌‌‌‌‌است. ‌‌‌‌‌‌‌برزك ‌‌‌‌‌‌‌كه ‌‌‌‌‌‌‌در ‌‌‌‌‌‌‌نخستين ‌‌‌‌‌‌‌سال ­هاي ‌‌‌‌‌‌‌دهه ‌‌‌‌‌‌‌هشتاد ‌‌‌‌‌‌‌در ‌‌‌‌‌‌‌تقسيمات ‌‌‌‌‌‌‌كشوري ‌‌‌‌‌‌‌به ‌‌‌‌‌‌‌شهر ‌‌‌‌‌‌‌تبديل ‌‌‌‌‌‌‌شد، ‌‌‌‌‌‌‌باوجود‌‌‌‌‌‌‌اينكه ‌‌‌‌‌‌‌چهرۀ ‌‌‌‌‌‌‌روستايي ‌‌‌‌‌‌‌خود ‌‌‌‌‌‌‌را ‌‌‌‌‌‌‌حفظ ‌‌‌‌‌‌‌كرده است، ‌‌‌‌‌‌‌از ‌‌‌‌‌‌‌اين ‌‌‌‌‌‌‌تغييرات ‌‌‌‌‌‌‌مصون ‌‌‌‌‌‌‌نمانده ‌‌‌‌‌‌‌است. منظر شهري جديد با منظر طبيعي، هويت و فرهنگ منطقه همخواني ندارد. ‌‌‌‌‌‌‌براي ‌‌‌‌‌‌‌پرهيز ‌‌‌‌‌‌‌از ‌‌‌‌‌‌‌تغيير منظر روستايي اصيل، مطالعه و فهم نمونه‌هاي اصيل باقيماندۀ در دسترس، و از همه مهم‌تر نمونه‌هاي مسكوني، ضروري است. ‌‌‌‌‌‌‌در ‌‌‌‌‌‌‌محلۀ ‌‌‌‌‌‌‌مصلي ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌در ‌‌‌‌‌‌‌كرانۀ ‌‌‌‌‌‌‌تپه ‌‌‌‌‌‌‌قلعه، ‌‌‌‌‌‌‌به‌عنوان ‌‌‌‌‌‌‌قديمي­ترين ‌‌‌‌‌‌‌هسته ‌‌‌‌‌‌‌سكونتي ‌‌‌‌‌‌‌برزك، ‌‌‌‌‌‌‌نمونه نهايي ‌‌‌‌‌‌‌باقيمانده­ ‌‌‌‌‌‌‌است. ‌‌‌‌‌‌‌اين ‌‌‌‌‌‌‌مقاله ‌‌‌‌‌‌‌در ‌‌‌‌‌‌‌پي ‌‌‌‌‌‌‌پاسخ‌دادن ‌‌‌‌‌‌‌به ‌‌‌‌‌‌‌اين ‌‌‌‌‌‌‌پرسش ‌‌‌‌‌‌‌است ‌‌‌‌‌‌‌كه ‌‌‌‌‌‌‌خانه­هاي ‌‌‌‌‌‌‌محلۀ ‌‌‌‌‌‌‌يادشده ‌‌‌‌‌‌‌چه ‌‌‌‌‌‌‌خصوصياتي ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌چه ‌‌‌‌‌‌‌نوع ‌‌‌‌‌‌‌سازماندهي ‌‌‌‌‌‌‌را ‌‌‌‌‌‌‌دارا ‌‌‌‌‌‌‌هستند؟ ‌‌‌‌‌‌‌اين ‌‌‌‌‌‌‌پژوهش به ‌‌‌‌‌‌‌روش ‌‌‌‌‌‌‌تفسيري تاريخي ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌براساس ‌‌‌‌‌‌‌مطالعات ‌‌‌‌‌‌‌ميداني ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌مستندسازي ‌‌‌‌‌‌‌نمونه‌ها ‌‌‌‌‌‌‌صورت ‌‌‌‌‌‌‌گرفته ‌‌‌‌‌‌‌است. ‌‌‌‌‌‌‌نتايج ‌‌‌‌‌‌‌مطالعه ‌‌‌‌‌‌‌علاوه ‌‌‌‌‌‌‌بر ‌‌‌‌‌‌‌مستندسازي ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌معرفي ‌‌‌‌‌‌‌برخي ‌‌‌‌‌‌‌نمونه‌هاي ‌‌‌‌‌‌‌منتخب ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌تبيين ‌‌‌‌‌‌‌سازماندهي ‌‌‌‌‌‌‌فضايي ‌‌‌‌‌‌‌آنها ‌‌‌‌‌‌‌نشان ‌‌‌‌‌‌‌مي‌دهد ‌‌‌‌‌‌‌كه ‌‌‌‌‌‌‌خانه­هاي ‌‌‌‌‌‌‌محله ‌‌‌‌‌‌‌از ‌‌‌‌‌‌‌نظر ‌‌‌‌‌‌‌مصالح ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌شيوۀ ‌‌‌‌‌‌‌ساخت ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌همچنين ‌‌‌‌‌‌‌شكل‌گيري ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌توسعه ‌‌‌‌‌‌‌شباهت ‌‌‌‌‌‌‌زيادي ‌‌‌‌‌‌‌با ‌‌‌‌‌‌‌يكديگر ‌‌‌‌‌‌‌دارند ‌‌‌‌‌‌‌كه ‌‌‌‌‌‌‌در ‌‌‌‌‌‌‌نتيجه ‌‌‌‌‌‌‌به ‌‌‌‌‌‌‌هماهنگي ‌‌‌‌‌‌‌ميان ‌‌‌‌‌‌‌سيماي ‌‌‌‌‌‌‌شهري ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌محيط ‌‌‌‌‌‌‌و ‌‌‌‌‌‌‌بستر ‌‌‌‌‌‌‌طبيعي ‌‌‌‌‌‌‌منجر ‌‌‌‌‌‌‌شده ‌‌‌‌‌‌‌است. ‌‌‌‌‌‌‌علاوه‌‌‌‌‌‌‌براين، ‌‌‌‌‌‌‌فضاهاي ‌‌‌‌‌‌‌هرخانه ‌‌‌‌‌‌‌به ‌‌‌‌‌‌‌گونه­اي ‌‌‌‌‌‌‌در ‌‌‌‌‌‌‌تركيبِ ‌‌‌‌‌‌‌كلي ‌‌‌‌‌‌‌قرار ‌‌‌‌‌‌‌گرفته‌اند ‌‌‌‌‌‌‌كه ‌‌‌‌‌‌‌نقشي ‌‌‌‌‌‌‌وسيع ‌‌‌‌‌‌‌در ‌‌‌‌‌‌‌هماهنگي ‌‌‌‌‌‌‌يادشده ‌‌‌‌‌‌‌برعهده ‌‌‌‌‌‌‌دارند. همچنين خانه‌ها خصوصيات مشتركي دارند كه در چهار حوزۀ كليِ روش و مصالح ساخت، سازماندهي خانه‌ها براساس محل قرارگيري و همجواري با معابر پيرامون و شيب زمين، سازماندهي خانه‌ها براساس تركيب فضاها و همچنين نحوۀ گسترش و سير شكل‌گيري آنها قابل دسته‌بندي است.

The transformation of the construction mode and structural change in houses' physical characteristics in the past decade has changed the overall shape and, thus, Barzok's townscape. Barzok is a mountainous habitat in the South West of the city of Kashan. In the early 2000th in the country divisions, it became a town; although it retains its rural figures, it has not been immune from changes. The new town's landscape does not harmonize with the region's natural landscape, identity, or culture. To avoid changing the authentic rural landscape, we first need to understand the original samples available and, most importantly, the historic houses. Barzok consists of seven neighborhoods; in Mosalla neighborhood and Qalʿeh hill's edges as the oldest residential nucleus of Barzok, examples remain. The current article aims to answer the question what the characteristics of the houses in the mentioned area are and what kind of organization they have. This research has been done based on the interpretive - historical method. Based on the field studies, sample documentation was done, and part of the information was collected based on interviews with local informants. In addition to documentation and the introduction of some selected samples and explanation of their spatial organization, the results showed that the neighborhood's houses are very similar to each other in terms of materials and method of construction and the formation and development. As a result, there is a natural harmony between the town's landscape and the natural context and environment. Besides, residential units' spaces are placed in general compositions that play a wide role in the coordination, as mentioned earlier.