تحليل و نقد قانون بازتاب عرفان حلقه بر اساس ديدگاه علامه طباطبايي رحمه الله

قانون بازتاب از ديدگاه عرفان حلقه بيانگر آن است كه چگونه بازتاب اعمال خير و شرّ انسان پس از آن كه با معيار وسع انساني سنجيده شود به‌ سوي عوالم بالا (خداوند) انعكاس مي‌يابد و به شيوۀ خاصي از طريق شبكه‌هاي مثبت و منفي زمينه‌ساز اشتداد هدايت و ضلالت انسان و بهره‌وري او از برخي آگاهي‌هاي مثبت و منفي مي‌شود. پيشينه‌كاوي اين قانون نشان مي‌دهد كه نقد و بررسي علمي خاصي دربارۀ آن انجام ‌نشده است. در اين مقاله با روش توصيفي، تحليلي و انتقادي و با هدف تحليل انتقادي قانون بازتاب، با تكيه بر انديشۀ كلامي و عرفاني علامه طباطبايي، ضمن توجه به نقاط مثبت اين قانون، نقدهاي متعددي همچون نادرستي مساوي‌پنداري بازتاب خير و شرّ و بطلان انگارۀ انطباق آن بر چارچوب عدالت و بي‌توجهي به حقيقت تجسم عمل در عوالم ديگر و... به اين قانون وارد كرده‌ايم؛ همچنين در نقدهايي مانند ابهام در تبيين جايگاه و شاخصه‌هاي وسع فرد در نمودار بازتاب و چرايي و چگونگي توقف ظهور بازتاب و... به ضعف مباني و ظرفيت اين قانون در تبيين زواياي اين مباحث پرداخته‌ايم.