علل و پيامدهاي اجتماعي فقر و نابرابري اقتصادي و راهكارهاي رفع آن در انديشه ي سيد قطب

Causes and Consequences of Poverty and Economic Inequality and Solutions to Eliminate it in Sayyid Qutb's Thoughts

فقر و نابرابري اقتصادي، پديده اي است كه پيامدهاي اجتماعي مختلفي را بر جامعه ي انساني عارض مي گرداند. تكوين اين پديده به عللي راجع است كه هر يك از انديشمندان علوم اجتماعي، سياسي و اقتصادي، مبتني بر مكتب فكري خويش، سويه هايي از آن را روشن ساخته و متعاقباً راهكارهايي را براي حل آن برشمرده اند. اين مقاله در پاسخ بدين پديده ي اجتماعي شكل گرفته و در صدد آن است كه علل و پيامدهاي اجتماعي فقر و نابرابري اقتصادي و راهكارهاي رفع آن را از منظر يكي از متفكران مسلمان كه در اين زمينه آثار و آراء گسترده اي دارد، يعني سيد قطب (1906-1966) تبيين و تحليل كند. در امتداد اين بحث، در بادي امر مفاهيم فقر و نابرابري- به نحوي منفك- از منظري جامعه شناختي تشريح شده و در ادامه به ترتيب، علل ايجاد اين پديده، پيامدها و راهكارهاي حل آن، در انديشه ي قطب كاويده مي شود. در حقيقت، در اين مقاله روشن مي شود كه چگونه قطب تخطي از خط توحيد و استنكاف از اجراي قوانين اقتصادي شريعت را علت العلل سلطه ي فقر و نابرابري اقتصادي دانسته و با اشاره به پيامدهاي ناگوار آن كه شيرازه ي حيات جامعه ي اسلامي را از هم مي درد؛ چه راهكارهايي را از منظر اسلام براي رفع اين پديده عرضه مي كند.

Poverty and economic inequality are concepts that lead to different social consequences for human societies. The creation of this social phenomenon is due to the reasons that each social, political, and economical thinker based on his school of thought has clarified parts of it, and subsequently enumerated solutions to solve it. This article is shaped in response to this social phenomenon and wants to explain and analyzes the social causes and consequences of poverty and economic inequality and its solutions from the perspective of one of the Muslim thinkers who have widespread works to this field, namely, Sayyid Qutb (1966-1906). To do this, at the outset, the concepts of poverty and inequality are separately described from a sociological view and in the sequel, the causes of the creation of this phenomenon, its consequences, and its solutions are being explored in Sayyid Qutb's Thoughts. Indeed, in this article, it becomes clear that the deviation from the path of monotheism is the main cause of the domination of this crisis in the Sayyid Qutb's approach and his solutions for this phenomenon is determined.