احساس عدالت اجتماعي در آذربايجان در دو دهه گذشته (تحليل ثانويه داده‌هاي پيمايش‌هاي ملي ارزش‌ها و نگرش‌هاي ايرانيان)

اين مقاله مي‌كوشد احساس عدالت در آذربايجان و تحول آن را با روش تحليل ثانويه و بر اساس داده‌هاي پيمايش ارزش‌ها و نگرش‌هاي ايرانيان در سال‌هاي 1379 و 1394 بررسي نمايد. احساس عدالت در اين تحقيق در سه بعد احساس عدالت اجتماعي، عدالت قضايي و عدالت قومي مورد تحليل قرار گرفته است. نتايج نشان مي‌دهد كه احساس عدالت در شاخص‌هاي بررسي شده در حد متوسط است. بر اساس نتايج اين تحقيق، نگرش به «پايمال شدن حق افراد در صورت نداشتن پول و پارتي» و «نرسيدن افراد عادي متخصص به مقامات بالاتر» از شاخص‌هاي عدالت اجتماعي و همچنين نگرش به «اجراي يكسان قانون در مورد مسئولين و مردم» از شاخص‌هاي احساس عدالت قضايي مي‌باشد كه بهبود يافته ولي نگرش به «احقاق حق از طريق قانوني» و «احساس عدالت قومي» كاهش پيدا كرده است. اختلاف مشاهده شده در متغيرهاي مورد بررسي به غير از نگرش به «احقاق حق از طريق قانوني» معنادار است.

This paper tries to investigate the feeling of deprivation and justice and its evolution process in Azerbaijan with using the secondary analysis method and based on the data of the surveys of Iranians' values and attitudes on 2000 and 2015. Feeling of justice in this paper analyzed in three demission: "Feeling of social justice", "judicial justice" and "ethnic justice". The results show that the feeling of justice -in all of the examined indicators- is moderate or higher than it. Based on the results of this research attitudes towards "the violation of individuals' rights if they haven't money and nepotism" and "professionals, experts and ordinary individuals not being appointed to the higher positions" from social justice indicators and also the attitude toward "implementing the same law on both officials and people" from judicial justice indicators have been improved but attitudes towards "enforcing the rights through legitimate ways" and "ethnic justice" have been diminished. The observed differences in the investigated variables are statistically significant except for the attitude towards "enforcing the rights through legitimate" means.