پديد آورندگان :
نيل فروش زاده، محسن دانشگاه آزاد اسلامي واحد اصفهان (خوراسگان) - دانشكده علوم انساني و حقوق، اصفهان، ايران , مطيع، مهدي دانشگاه اصفهان - گروه علوم قرآن و حديث، اصفهان، ايران , حاجي اسماعيلي، محمدرضا دانشگاه اصفهان - گروه علوم قرآن و حديث، اصفهان، ايران
كليدواژه :
قرآن كريم , پندارشكني , رأي , تحليل ساختاري
چكيده فارسي :
پندارشكني و تصحيح افكار و انديشة انسان‌ها يكي از مهم‌ترين مأموريت‌هاي كتب آسماني است. قرآن كريم به‌عنوان جامع و كامل‌ترين متن وحياني، در تعداد كثيري از آموزش‌هاي الهي خود، نسبت به بسياري از انديشه‌ها و توهم‌هاي غلط بشري انتقاد داشته و با واژه‌ها و عبارات و ساختارهاي گوناگون كلامي و ادبي سعي در تغيير چنين گمان‌هاي باطل و گسست خيال‌هاي موهومي داشته كه به‌مرور زمان و در طول سال‌ها (به دلايل مختلف) برخلاف حقايق جهان هستي، در ذهن‌ها شكل گرفته و عامل شقاوت و نگون‌بختي انسان‌ها شده است. اين ساختارها و واژه‌ها در عين تنوع، هركدام مأموريت و وظيفه‌اي خاص براي اصلاح انديشه‌ها به عهده دارند. در اين مقاله، با استفاده از روش شناخت معنا و تحليل ساختاري، خانوادۀ واژۀ پندارشكن «رَأيَ» بررسي شد و نتايجي به دست آمدند كه مهم‌ترين آنها عبارت‌اند از: شناسايي گونه‌هاي «أ لَم‌تَر و أ لَم‌يَر و أَرَأَيتَ و أَرَأَيتم و أوَلايرَوْن و أ لَم‌تَروا و هَل‌تَري و لَوْ‌تَري» بوده كه در 98% اين آيات، پندارشكني با استفاده از آموزش غيرمستقيم انجام شده كه در 71% آنها از آموزش با واسطۀ بياني پيامبر اسلام(ص) استفاده شده است. لحن و نوع گويش در اين گروه از آيات و آيات هم‌سياق آنها در 87% موارد، گويش انتقادي و توبيخي شديد است و به نظر مي‌رسد مخاطب گمراه و معاند اين آيات كه عموماً مشركان و كافران‌اند، در پندارهاي سقيم خود و پيروي جاهلانه از عادات گذشتگان خود پافشاري كرده‌اند؛ ازاين‌رو، قرآن كريم با لحن تهديد درصدد تأثيرگذاري بيشتر و ايجاد تنبه در اذهان آنها است و درمجموع در اين آيات، اصل موضوعات مطرح‌شده براي افراد، بسيار روشن و واضح بوده و به دانستن و آگاهي خاص و پيچيده‌اي نياز نبوده و درك‌پذير است؛ اما باوجود بديهي‌بودن حقيقت، گمراه و متوهم شده‌اند.
چكيده لاتين :
One of the most important missions of the scriptures is to change and
correct the thoughts and ideas of human beings. The Holy Qur’an, as the
most comprehensive and complete revelatory text, in many of its divine
teachings has criticized many wrong human thoughts and illusions. It has
tried with various words, phrases, and theological and literary structures to
change such false assumptions and break imaginary fantasies which over
time and the years (for various reasons) contrary to the realities of the
universe have been formed in the minds and have been the cause of cruelty
and misery of human beings. Suchstructures and terms, while diverse, each
has a specific mission and task to refine ideas. In this article, using the
method of meaning recognition and structural and content analysis, the
family of the conceptual word "RAAYA" has been reviewed and some
results have been obtained, the most important of which is identifying the
types of "Alam Tarr, Alam Yar, Aratiyat, Aratim, Awwala Yarun, Alam
Tarwa, Hal Tari, and Lev Tari". In 98% of these verses, an attempt to
change in thought is done by using indirect teaching in which 71% has been
through using expressions by the Prophet of Islam (PBUH). The tone and
type of dialect in this group of verses and the verses similar to them in 87%
of cases is a critical and severely reprimanded dialect. Itt seems that the
misguided and disobedient addressees of such verses, who are generally
polytheists and infidels, insisted on their misconceptions and ignorantly
followed the habits of their ancestors. Thus, the Holy Qur'an, with a
threatening tone, seeks to be more influential and to create awareness in
their minds. In general, the essence of the issues raised in such verses is
very clear to people, does not require special and complex knowledge, and
is understandable; however, although the truth is obvious, they have been
misled and deluded.
