تاريخچه ترجمه‌هاي رباعي‌هاي خيام به زبان آلماني وبررسي معادل‌هاي صوري -زيبايي شناختي در ترجمه ادبي بر اساس مثال‌هايي از اين ترجمه‌هاي

History of translations of Khayyam's Rubaiyat into German and study of formal-aesthetic Equivalence of literary translations based on examples of these translations

ترجمه آثار ادبي فارسي از سده 16 ميلادي در آلمان آغاز شد و بنابر دگرگوني‌هاي تاريخي و اجتماعي ترجمه‌هاي جديد، تصحيحات و بازسرايي‌هاي متعددي از اينگونه آثار انجام پذيرفت. يكي از آثار بنام ادبيات فارسي كه در طي سده‌هاي متمادي بارها به زبان آلماني ترجمه شد، مجموعه رباعيات خيام است. مقاله پيش رو به معرفي ترجمه‌هاي رباعيات خيام به زبان آلماني مي‌پردازد، كه شامل ترجمه هايي از فارسي به آلماني و نيز ترجمه‌هايي دسته دوم، غالبا از انگليسي به آلماني مي‌شود. سپس چند نمونه برگزيده از اين ترجمه‌ها بر اساس نظريه "ترجمه صوري- زيبايي شناختي" كولر مورد بررسي قرار مي‌گيرند. همچنين قياس بينازباني ترجمه يا همان قياس يكجانبه، يعني مقايسه متن زبان اصلي با متن در زبان مقصد بر اساس نظريه رايس مد نظر است، كه در آن چند ترجمه از يك متن با هم مقايسه مي‌شوند؛ و نيز قياس درون زباني ترجمه يا به بيان ديگر قياس چندجانبه كه مقايسه چند ترجمه آلماني با يكديگر است.

The translation of Persian Literature started in the 16th century in Germany. Due to historical and social changes, new translations, corrections, and adaptations of such works were made. One of the most well-known Persian works that has been translated numerous times over the centuries are the Rubaiyat poems of Khayyam. This paper introduces varieus German translations of Khayyam’s Rubaiyat which includes translations from Persian into German and also indirect translations, mostly from English into German. Some examples of these translations according to Koller’s Formal Aesthetic Equivalence are given and reviewed. Also the analogy of interlingual comparison or “simple comparison” that is the comparison of the original text with its translation in the target language according to Reiss’ theory will be analized moreover, intralingual comparison or in other words “multi-comparison” in which various translations of a certain text are being compared will be discussed.