تبيين تاثير حكومت صفوي بر شكل گيري فضاي جمعي در پل هاي صفوي اصفهان (نمونه موردي: پل هاي الله وردي خان و خواجو)

Influence of the Safavid Period on Social Issues and Public Space in Esfahan (Case Study: Allahverdi Khan and Khaju Bridges)

اهداف در دوره صفويه به سبب رويكرد حكومت نسبت به مقوله حيات جمعي و توجه به مساله وحدت ملي و يكپارچگي جامعه، تحولات ويژه اي در نوع و نحوه بروز فعاليت هاي اجتماعي مشاهده مي شود. از اين رو بررسي تاثيرات حكومت صفوي بر شكل گيري فضاهاي شهري، امري مهم است. همچنين روند تبديل شدن پل هاي ساخته شده در اين دوران، نظير پل هاي الله وردي خان و خواجو، به بستر فعاليت هاي جمعي و نقش حكومت در آن مورد نظر است. ابزار و روش ها در اين مطالعه با روش تاريخي- تفسيري، سفرنامه هاي دوران صفوي به منظور استخراج فعاليت هاي اجتماعي مطالعه شده است. سپس با تبيين نقش حكومت در اين قبيل فعاليت ها، به بررسي علل عامليت حكومت در برگزاري رويدادهاي اجتماعي مختلف پرداخته و به دنبال آن، ايجاد پل هاي الله وردي خان و خواجو توسط حكومت به عنوان محل بروز رفتارهاي جمعي مردم مورد تحليل قرار گرفته است. يافته ها از آنجايي كه مشروعيت حكومت صفوي در گرو وحدت ملي است، قلمروي عمومي به عنوان عرصه ارتباطات جامعه، به صحنه بروز رويدادهاي ملي و مذهبي تبديل مي شود و حكومت صفويان، متولي برپايي و شكل گيري بسياري از رخدادهاي اجتماعي شده است. بنابراين براي تحقق اين امر فضاهايي نظير ميدان نقش جهان، خيابان چهارباغ، پل الله وردي خان و خواجو در اين دوران شكل گرفته اند. نتيجه گيري پل هاي شهري دوران صفوي يعني الله وردي خان و خواجو به بستر فعاليت هاي اجتماعي مردم و شاه بدل شده است و به جاي كاركرد صرف گذر، با معماري ويژه خود، فضاي جمعي مهمي را در ساختار شهر اصفهان شكل داده اند.

Aims In the Safavid era, due to the government’s approach to the issue of collective life, as well as attention to the issue of national unity and the society unity, certain changes can be observed in the type and manner of social activities. Therefore, it is of paramount importance to investigate the impacts of the Safavid government on the formation of urban spaces. It is considered the process of turning the bridges built during this period, such as the Allahverdi Khan and Khajoo Bridges, into the context of group activities and the role of the government in it. Instruments & Methods In this study, with the interpretive historical method, Safavid Travelogue to extract social activities has been studied. Then, by explaining the role of government in such activities, the causes of government agency in holding various social events are examined and the creation of Allah Verdi Khan and Khaju Bridges as a place of collective behavior of the people are then analyzed. Findings Since the legitimacy of the Safavid government relies on the national unity, the public territory, as the sphere of communication of society, has become the scene of national and religious events, and the government has been responsible for establishing and forming many social events. Hence, spaces such as Naqsh-e Jahan Square, Chaharbagh Street, as well as Allah Verdi Khan and Khaju Bridges have been formed during this period. Conclusion The urban bridges of Safavid era, i.e. Allah Verdi Khan and Khaju Bridges, have become the context of social activities of the people and the king, and instead of the mere function of a passage, they have formed a key collective space in the structure of Isfahan with their special architecture.