تاثير تنش شوري بر فعاليت‌هاي فيزيولوژيك و آنتي‌اكسيداني در دو لاين حساس و متحمل به شوري (NaCl) آفتابگردان روغني (Helianthus annuus L.) در مرحله گياهچه‌اي

The effect of salt stress (NaCl) on physiological and antioxidant activities in salt susceptible and resistant lines of oily sunflower (Helianthus annuus L.) at seedling stage

غلظت بالاي نمك در آب و خاك يكي از عمده‌ترين عوامل محدود كننده رشد و توليد گياهان در سراسر جهان است. در اين پژوهش اثرات تنش شوري بر فعاليت‌هاي فيزيولوژيك دو ژنوتيپ آفتابگردان روغني در مرحله گياهچه‌اي بررسي شد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار اجرا شد. فاكتور اول ژنوتيپ در دو سطح: C64 و C68 و فاكتور دوم شوري در پنج سطح: صفر، 2، 4، 6 و 8 دسي‌زيمنس بر متر تنش شوري بود. نتايج تجزيه واريانس نشان داد برهمكنش ژنوتيپ × تنش شوري در رابطه با صفات پرولين، كلروفيل كل و گاياكول پراكسيداز معني‌دار است. با افزايش سطح تنش، محتوي پرولين و مالون دي‌آلدئيد افزايش يافتند. از طرفي فتوسنتز خالص و ميزان كلروفيل كل كاهش پيدا كردند كه اين كاهش در ژنوتيپ حساس (C64) نسبت به ژنوتيپ متحمل (C86) بيشتر بود. همچنين، با افزايش سطح شوري، فعاليت آنزيم گاياكول پراكسيداز در ژنوتيپ متحمل بيشتر از ژنوتيپ حساس بود. بنابراين بر اساس نتايج اين آزمايش، واكنش متفاوت ژنوتيپ‌هاي متحمل و حساس در مواجهه با تنش شوري در سطح مولكولي تاييد مي‌شود و بنابراين مي‌توان از ژنوتيپ C86 به عنوان ژنوتيپ متحمل به شوري در پروژه‌هاي توليد ارقام هيبريد متحمل به شوري استفاده نمود.

Salinity stress is one of the most important abiotic stresses that restrict growth and productivity of crop plants worldwide. In the present study, the effects of salinity stress on physiological activities of two sunflower genotypes were investigated at seedling stage. The experiment was conducted as factorial (first factor, genotype at two levels: C64 and C68 and the second factor, salinity at 5 levels: 0, 2, 4, 6, and 8 dS/m) based on completely randomized design with three replications. Analysis of variance showed that genotype × salt interaction was significant on proline, total chlorophyll and guaiacol peroxidase activity. With increasing salinity level, the content of proline and malondialdehyde increased. On the other hand, net photosynthesis rate and total chlorophyll content decreased. In this study, by applying salt stress, the total chlorophyll content decreased in both genotypes, but the reduction was higher in susceptible genotype (C64) than tolerant (C86) one. Also, with increasing salinity level, the amount of guaiacol peroxidase increased in tolerant genotype (C86) compared to susceptible (C64) one. According to the results of this experiment, different responses of C64 and C68 genotypes under salt stress are confirmed at the molecular level. Therefore, the above mentioned genotypes can be used in developing tolerant hybrid cultivars.