اهل حديث و پيامدهاي كلام ورزي (واكاوي پيامدهاي معرفت شناختي و روش شناختي)

Hadith scholars and the consequences of dealing with theology (Study of epistemological and methodological consequences)

علم كلام از دانشهايي ديني است كه سرگذشت يكنواختي نداشته است. اگر شماري به وجوب فراگيري و اشتغال به آن رأي داده اند، كساني هم در تحريم پرداختن به آن از هيچ تلاشي دريغ نكردند. اهل حديث علاوه بر تمسك به دلايل متعدد بر اين تحريم، پيامدهايي را براي نادرستي اشتغال به اين علم ذكر كرده اند، كه درباره هر دانش ديگري هم مطرح شود، بايد از پرداختن به آن خودداري كرد. پرسش نوشتار حاضر آن است كه اهل حديث با تمسك به چه پيامدها و لوازم معرفت شناختي و روش شناختي با اشتغال به علم كلام مخالفت كرده اند؟ تا چه مقدار مي توان با لازمه بودن امور مزبور همراه شد و تمسك به اين قبيل امور چگونه مي تواند وجهي براي مخالفت با علم كلام فراهم آورد؟ دستاورد نوشتار حاضر آن است كه تلاش مخالفان علم كلام در تمسك به اين پيامدها متكلمان را متوجه هشدارهايي مي سازد كه اگر مسير پرداختن به اين علم را به درستي سپري نكنند، چه تهديداتي در كمين آنها خواهد بود. البته اين پيامدها نه متوجه ذات علم كلامند و نه هيچ اختصاصي به علم كلام دارند. انديشمندان هر علمي اگر به اين قبيل پيامدها التفات نداشته باشند و يا به شيوه درست اشتغال به يك علم ملتزم نباشند در معرض چنين پيامدهايي هستند.

Hadith scholars and the consequences of dealing with theology (Study of epistemological and methodological consequences) Theology is a religious science that has not had a uniform history. Some believe it is necessary to address it. Some also oppose addressing it. Scholars of hadith have given several reasons for this opposition. They also enumerated the wrong consequences for addressing this knowledge. Those consequences for any other knowledge should be avoided. The question of the present article is that which epistemological and methodological consequences have the scholars of hadith considered for theology? Does theology really have such consequences? It seems that this effort of the scholars of hadith only makes the scholars of theology aware of some dangers that they may face when dealing with this science. an‎d of course, these dangers are not specific to theology, and anyone who does not follow the correct conditions for research in a science may be caught in such errors. Theologians have also paid attention to these consequences and have tried to avoid getting caught up in them. Even if one of the theologians has made a mistake, it cannot be said that theology should be abandoned.