مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي و مدلسازي شكست دو سد متوالي تحت سناريوهاي متفاوت (مطالعه موردي سدهاي گلپايگان و كوچري)

چكيده فارسي :

سيلاب ناشي از شكست سد، يكي از فاجعه آميزترين حوادث در دو قرن اخير بوده است. در اين نوع سيلاب مقدار قابل توجهي آب در مدت زمان كوتاهي در پايين دست رودخانه رها شده و موجب پيدايش خسارات عظيم در پايين دست مي گردد. با توجه به اهميت شكست سد، استفاده از مدل هاي رياضي براي شبيه سازي پيشروي و انتشار سيل ناشي از آن امري ضروري است. در پژوهش حاضر شبيه سازي شكست سدهاي خاكي گلپايگان و كوچري در استان اصفهان با استفاده از نرم افزار MikeFlood مورد بررسي قرار گرفت. جهت شبيه‌سازي مدل دوبعدي Mike21 داده‌هاي مرزي و شرايط اوليه مورد نياز براي شروع كار را از مدل يك بعدي Mike11 دريافت كرده و پس از پر شدن آبراهه اصلي و نفوذ به دشت سيلابي فعال شده و شروع به شبيه‌سازي دوبعدي جريان در دشت سيلابي مينمايد. در اين تحقيق سه سناريو محتمل: 1) شكست هر دو سد در اثر روگذري، 2) شكست سد گلپايگان در اثر رگاب و شكست سد كوچري در اثر روگذري و 3) سد گلپايگان بدون شكست، و شكست سد كوچري در اثر رگاب مورد آزمون قرار گرفته است. در سناريو اول حداكثر دبي سيلاب در پايين‌دست 118727 مترمكعب بر ثانيه، در 53 دقيقه پس از شكست سد كوچري و در سناريو دوم حداكثر دبي سيلاب 110717 متر مكعب بر ثانيه، در 51 دقيقه پس از شكست سد كوچري و در سناريو سوم حداكثر دبي سيلاب 50208 مترمكعب بر ثانيه در 43 دقيقه پس از شكست سد كوچري رخ مي‌دهد. همچنين زمان‌هاي هشدار و پهنه‌بندي سيلاب در سناريوهاي مختلف مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج نشان داد در اثر شكست سد در هر سه سناريوي متفاوت، شهرك الوند و شهرك صنعتي سعيدآباد كه از جمله مناطق مهم در پايين‌دست سد هستند دچار آب‌گرفتگي نخواهند شد.