افزايش دقت نقشه هاي هم بارش ماهانه و سالانه با استفاده از متغير كمكي در استان مازندران

روش‌هاي درون يابي كاربرد وسيعي در مطالعات هواشناسي و هيدرولوژي دارد. همچنين از اين روش‌ها در تخمين داده‌هاي هواشناسي در مكان‌هاي فاقد داده استفاده مي شود. با توجه به موقعيت خاص و توپوگرافي پيچيده استان مازندران و از طرفي فقدان ايستگاه‌هاي هواشناسي مرتفع با آمار بلند مدت در آن و همچنين ماهيت تصادفي بودن داده‌هاي بارش، تعيين روش مناسب درون‌يابي داده‌هاي بارندگي ماهانه و سالانه در اين استان ضروري به نظر مي-رسد. در اين تحقيق چهار روش درون‌يابي شامل كريجينگ عمومي، كوكريجينگ، وزني عكس فاصله و گراديان خطي سه بعدي با يكديگر مقايسه شدند. در تحليل واريوگرافي داده‌هاي بارندگي، پنج مدل نيم تغييرنما بر داده‌ها برازش داده شد و ارزيابي روش‌ها بر اساس ميانگين مربعات خطا و ميانگين خطاي اريب انجام گرفت. نتايج تحليل واريوگرافي نشان داد مدل‌هاي كروي و نمايي به عنوان بهترين مدل نظري نيم تغييرنما هستند. با مقايسه روش‌هاي درون-يابي مورد بررسي روش گراديان خطي سه بعدي، به عنوان مناسب‌ترين روش درون‌يابي داده‌هاي بارندگي ماهانه و سالانه تشخيص داده شد به‌طوري كه در مقايسه با ساير روش‌هاي درون يابي، خطاي تخمين بارش سالانه را بيش از 100 ميليمتر كاهش داد. همچنين ميزان خطاي اريبي آن نزديك به صفر است. البته دقت تخمين آن در ماه‌هاي گرم و كم بارش كاهش مي‌يابد. بررسي نقشه هم بارش سالانه با روش منتخب نشان‌داد كه حلقه پر بارش استان در سواحل غربي و كمترين بارش در ارتفاعات استان به‌وقوع مي پيوندد. همچنين با حركت از غرب به شرق و از شمال به جنوب از مقدار بارش كاسته مي‌شود. به علاوه نتايج پژوهش نشان داد روش‌هايي كه از متغيير ارتفاع به عنوان متغيير كمكي استفاده مي‌كنند، نسبت به روش‌هاي ديگر از دقت بالاتري برخوردارند

no abstract