تحليل نقش بارش بر تأمين نياز آبي، ميزان عملكرد و تنش رطوبتي گندم و عدس ديم در دشت زنجان

ﻏﻼﺕ ﺍﺳﺎﺳﻲﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺣﺒﻮﺑﺎﺕ ﺍﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺳﺒﺪ ﻏﺬﺍﻳﻲ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﻋﺪﺱ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺣﺒﻮﺑﺎﺕ، ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺩﺍﺭﺍ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺯﻳﺎﺩ ﭘﺮﻭﺗﺌﻴﻦ ﺑﺎ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﻭ ﺑﺎﺍﺭﺯﺵ، ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﻣﮑﻤﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺮﻭﺗﺌﻴﻦ ﻏﻼﺕ ﺩﺭ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺍﻱ، ﺗﺜﺒﻴﺖﮐﻨﻨﺪﺓ ﻧﻴﺘﺮﻭﮊﻥ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﺧﺎﮎ ﻧﻴﺰ ﺍﺳﺖ، ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻋﺪﺱ، ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺗﻨﺎﻭﺏ ﺑﺎ ﻏﻼﺕ ﮐﺸﺖ ﺷﻮﺩ. ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮐﺸﺖ ﻣﺘﻨﺎﻭﺏ ﮔﻨﺪﻡ ﺩﻳﻢ ﺑﺎ ﻋﺪﺱ ﺩﻳﻢ، ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﺛﺒﺎﺕ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﺭ ﺩﻳﻤﺰﺍﺭﻫﺎﻱ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﮔﻨﺪﻡ ﻭ ﻋﺪﺱ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻭ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻋﻤﺪﻩ ﺩﺭ ﺗﻨﺎﻭﺏ ﺯﺭﺍﻋﻲ ﺍﺭﺍﺿﻲ ﺩﻳﻢ ﺩﺷﺖ ﺯﻧﺠﺎﻥ، ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻴﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺑﺎ ﺗﺒﺨﻴﺮ- ﺗﻌﺮﻕ، ﺑﺎﺭﺵ ﻭ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻨﺶ ﺁﺑﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ، ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺗﺒﺨﻴﺮ- ﺗﻌﺮﻕ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﮔﻨﺪﻡ ﻭ ﻋﺪﺱ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺷﺖ ﺯﻧﺠﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺓ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮﺍﺑﺮ 398 ﻭ 262 ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﻮﺩ. ﺩﻭ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺩﻳﻢ ﻏﺎﻟﺐ ﺗﻨﺎﻭﺏ ﺯﺭﺍﻋﻲ ﺩﺷﺖ ﺯﻧﺠﺎﻥ ﺩﺭ ﻳﺎﺯﺩﻩ ﺳﺎﻝ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﺁﺑﻲ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻭ ﻃﻲ ﻫﻤﺔ ﺳﺎﻝ ﻫﺎ ﮔﻴﺎﻩ ﮔﻨﺪﻡ ﺣﺪﻭﺩﺍﹰ 25 ﺗﺎ50 ﺩﺭﺻﺪ ﺩﻭﺭﻩ ﻭ ﮔﻴﺎﻩ ﻋﺪﺱ 20 ﺗﺎ 45 ﺩﺭﺻﺪ ﺩﻭﺭﺓ ﺭﺷﺪ، ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻨﺶ ﺁﺑﻲ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻳﮏ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﺯﺵ ﻫﺎ، ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻴﻦ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻭ ﺗﻌﺮﻕ- ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ، ﺑﺎﺭﺵ- ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﻭ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻨﺶ ﺁﺑﻲ- ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﺩﻳﺮ 0/7، 0/52 ﻭ 0/15 ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻋﺪﺱ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ- ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﻨﺶ ﺁﺑﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﺑﺎﺭﺵ- ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﻭ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻭ ﺗﻌﺮﻕ- ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮﺭﺳﻲﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺓ ﺭﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻣﺤﺼﻮﻝ، ﺗﻨﺶ ﺁﺑﻲ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎﺯ ﺁﺑﻲ ﮔﻴﺎﻩ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻓﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺎﻻ، ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺧﺎﮎ ﻭﺭﺯﻱ، ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺗﮑﻤﻴﻠﻲ، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﮐﺸﺖ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺪﺱ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺍﺳﺖ.

no abstract