نقش سدها در توسعه پايدار گردشگري روستايي (مورد مطالعه: روستاهاي بالادست سد كارون سه در شهرستان ايذه)

The role of dams in the sustainable development of rural tourism (Case study: Upstream Villages of Karun-3 Dam in Izeh County)

سد كارون سه در شهرستان ايذه به عنوان يكي از بزرگترين سدهاي قوسي خاورميانه است كه به دليل موقعيت جغرافيايي و جاذبه­هاي اكوتوريسمي موجود در منطقه، مي­تواند نقش مهمي در توسعه گردشگري روستايي داشته باشد. در اين تحقيق هدف بررسي نقش اين سد در توسعه گردشگري روستاهاي بالادست است. روش تحقيق توصيفي-تحليلي و مبتني بر مطالعات ميداني با استفاده از ابزار پرسش نامه است. حجم نمونه 330 نفر محاسبه و پرسشگري در 3 روستاي بالادست انجام شد. نتايج نشان داد كه سد كارون سه در سطح معناداري كمتر از 0/05 در بهبود شاخص هاي اقتصاد گردشگري روستاهاي بالادست نقش داشته است. ميانگين شاخص ها برابر با 3/56 به خوبي اين مطلب را تاييد مي نمايد. نتايج نشانگر اين است كه با ساخت سد، مشاغل خدماتي، رونق صنايع دستي، افزايش درآمد، افزايش فرصت هاي شغلي، بهبود ساخت و سازها، افزايش ارزش زمين و افزايش سرمايه گذاري شكل گرفته است. نتيجه آزمون ويلكاكسون در سطح معناداري كمتر از 0/05 نشانگر نقش سد در بهبود امكانات گردشگري روستاهاي بالادست است. ميانگين آزمون در قبل از ساخت سد برابر با 2/09 و در بعد از ايجاد برابر با 3/67 گزارش مي شود. مقايسه ميانگين به خوبي از بهبود امكانات گردشگري بعد از ساخت سد اشاره دارد. همچنين نتيجه آزمون ويلكاكسون از نقش سد در جذب گردشگران داخلي(شهرستاني، استاني و استان هاي همجوار) اشاره دارد. در ميان سه روستاي بررسي شده، روستاي شيوند بزرگ اختلاف معناداري با روستاهاي ديگر از نظر توسعه گردشگري دارد كه فاصله مكاني روستاها نسبت به سد بسيار تاثيرگذار بوده است.

Construction and development of the infrastructure needed pave the way for development. Dams can manage water sources and the environment, and are therefore one of the most important infrastructures needed for development. Dams provide a high capacity for tourism development. Karun-3 Dam, Izeh, is one of the biggest arch dams in the Middle East which can play in important role in rural tourism development due to its geographical location and ecotourism attractions. The purpose of the research was to study the role of this dam in tourism development in upstream villages. The research method was descriptive-analytical based on field study and using questionnaires as the research tool. The sample included 330 persons living in three upstream villages. The results showed that Karun-3 Dam has had a role in improving tourism economy indices in upstream villages (p < 0.05). The mean of indices was 3.56, which clearly confirms the positive role. The results indicate that dams develop service jobs and handicrafts, increase revenue and job opportunities, improve construction, increase the value of lands, and encourage investment. The results of Wilcoxon Test (p < 0.05) indicates the role of dams in improving tourism facilities in upstream villages. The mean of the test was 2.09 before the construction of the dam and 3.67 after it, which clearly shows the improvement of tourism facilities after the construction of the dam. Furthermore, the results of Wilcoxon Test indicate the role of dams in attracting local tourists from adjacent cities and provinces. From among the three villages investigated, Large Sheyvand Village had a significant difference from the perspective of tourism development, indicating the significant role of the distance between the villages and the dam.