چالش هاي حقوقي شبهات ناظر به رشد نوجوانان در قانون مجازات اسلامي

احراز برخي شرايط مقدمات مسئوليت كيفري در ماده 91 ق.م.ا شرط اعمال اين مجازات هاست. بر خلاف تبصره 2 ماده 88، ماده 91 قانون مجازات اسلامي 1392 تحولي جدي در واكنش كيفري نسبت به نوجوانان مرتكب جرايم مستوجب حد يا قصاص ايجاد كرده است .اين ماده، سه وضعيت را به عنوان عوامل سقوط حد يا قصاص معرفي كرده و قاضي را مكلف كرده است كه در اين موارد، مرتكب را به جاي حد يا قصاص، بر اساس گروه سني وي، به يكي از مجازات هاي تعزيري مذكور در اين فصل محكوم نمايد. در عين حال معيار احراز رشد و كمال عقل معين نشده و همين امر مي تواند مشكلات و ابهامات زيادي را در عمل به وجود آورد. در اين قالب چالش هاي مختلف، اختلاف نظرهاي عمده اي را بوجود آورده است، از يك سو اين سوال قابليت طرح دارد كه در چه جرايم، مرتكبان و چه حالت هايي مي توان شبهه در رشد نوجوان را زايل كننده مسئوليت كيفري به مجازات حد و قصاص دانست و از سوي ديگر، در قالب تقنيني و قضايي كدام چالش ها رشد نوجوانان در فرآيند دادرسي را با ابهام روبه رو مي سازد. بر اين اساس اين مقاله با روشي توصيفيتحليلي و با بررسي كلي رويه قضايي و اظهارنظر قضات مختلف، به اين امر منتهي شده است كه رشد نوجوانان در جرايم ميتوجب حد و قصاص، رويكردي نوين ولي در عين حال با وجود چالش هاي مختلف،چندان به شكل صحيح در رويه قضايي تجلي نيافته است.