مقايسه اثر سطوح مختلف دانه نخود بر عملكرد بره‫ هاي پرواري نژاد دالاق و آميخته ‫هاي رومانف× دالاق‬‬‬‬‬‬‬‬

Compare the effect of different levels of pea(Cicer arietinum) grains on performance of Dahlag and crossbred of Romanov -Dalagh Lambs

سابقه و هدف: بيشترين هزينه در صنعت دامپروري مربوط به هزينه‫ هاي خوراك مي‫باشد كه حدود 70-60 درصد از كل هزينه‫ هاي جاري را شامل مي‫شود استفاده از منابع جديد به عنوان منبع انرژي و پروتئين مي‫تواند در كاهش اين هزينه‫ ها كمك شاياني نمايد. بقولات(نخود) از نظر موادمغذي انرژي و پروتئين بالا مي باشد براي همين خوراك دو منظوره مي دانند. و درخصوص مقايسه دالاق و نژاد دالاق و آميخته رومانف مطالعات كمي صورت گرفته است. لذا هدف از اين پژوهش بررسي عملكرد و قابليت هضم بره ‫ها با جايگزيني دانه نخود با جو و كنجاله سويا در جيره‫ هاي گوسفند نژاد دالاق و آميخته رومانف بود. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ مواد و روش‫ها: اين آزمايش در قالب طرح كاملاً تصادفي با آرايش فاكتوريل 3×2 با سه نوع جيره غذائي شامل سطوح صفر، 10 و 20درصد دانه نخود و دو نژاد دالاق و آميخته دالاق- رومانف انجام گرفت. جهت اجراي طرح از 15راس بره نژاد دالاق و 15 راس بره آميخته دالاق-رومانف با ميانگين وزن به ترتيب/2 ± 66/30 و 5/1 ± 2/24 كيلوگرم استفاده شد كه به صورت انفرادي به مدت 84 روز(به علاوه 15 روز عادت پذيري) نگهداري شدند. جيره ها از نطر محتوي پروتئين و انرژي برابر بودند. وزن‫كشي و مصرف خوراك روزانه انجام شده و در پايان درصد و وزن لاشه و ميزان قابليت هضم خوراك در تيمارها مورد بررسي قرار گرفت. تمامي واكاوي‫هاي آماري در نرم افزار SAS نسخه 1/9 و رويه رگرسيون مختلط(Proc Mixed) انجام شد. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ يافته‫ها:‬‬ بين تيمارهاي مختلف از نظر افزايش وزن تفاوت معني‫داري مشاهده نشد(P > 0.05). در نژاد دالاق خالص تيمارهاي شاهد و 20 درصد نخود به ترتيب با 294 و 265 گرم در روز بيشترين و كمترين افزايش وزنه روزانه را داشتند. كمترين و بيشترين وزن نهايي در نژاد دالاق با متوسط 5/49 و 6/52 كيلوگرم در تيمارهاي 10 درصد نخود و شاهد مشاهده شد(P > 0.05). همچنين بيشترين و كمترين ميزان افزايش وزن روزانه در آميخته دالاق- رومانف با متوسط 294 و 288 گرم در روز به ترتيب در گروه 20 درصد نخود و كنترل مشاهده شد(P > 0.05). به طور متوسط ميانگين افزايش وزن روزانه در دو نژاد در سه تيمار كنترل، 10 و 20 درصد نخود به ترتيب 5/291، 3/275 و 8/279 گرم بود. قابليت هضم خوراك در سه تيمار تفاوت معني‫داري با يكديگر نداشتند. درصد و وزن لاشه در نژاد دالاق با افزايش سطح نخود در خوراك كاهش يافت در صورتي كه در آميخته دالاق-رومانف عكس آن بود.‬‬‬‬‬‬‬‬‬ نتيجه‫گيري:‬‬ استفاده از دانه نخود به جاي سويا روي عملكرد پرواري را دچار افت نكرد ضمن اينكه به لحاظ هضم‫پذيري نيز تقريبا مشابه كنجاله سويا بود. عملكرد پرواري و قابليت هضم‫پذيري خوراك در آميخته دالاق-رومانف نسبت به دالاق خالص بهتر بود. به طور كلي مي‫توان گفت جايگزيني دانه نخود به وجود محدوديت‫هاي موجود در خصوص واردات مي‫تواند تاحد زيادي به صنعت پرواربندي گوسفند كمك نمايد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

Background and objectives: The largest expense in the livestock industry is related to feed costs, which accounts for about 70-60% of all current costs. Utilizing new sources of energy and protein can help reduce these costs. Therefore, the aim of this study was to investigate the performance and digestibility of lambs Dalagh and crossbred of Romanov- Dalagh lambs by replacing pea seed with barley and soybean meal in ratio. Material and methods: This experiment was conducted in a completely randomized design with 3 × 2 factorial arrangement with three types of diets including 0, 10 and 20% pea seed and two breeds of Dalagh and crossbred of Romanov-Dalagh. In order to implement the design were used from 15 Dalagh and crossbred of Dalagh-Romanov lambs with an average weight of 5: 30.66 ± 2.30 and 24.2 ± 1.5 kg that were kept individually for 84 days (plus 15 days of habitually). Weighning and feed intake was carried out and the finally were evaluated the carcass and the digestibility of feed for each treatments. All statistical analyzes were performed in mixed regression (Proc Mixed) in SAS software version 9/1. Results: There was no significant difference between treatments for weight gain (P> 0.05). In pure Dalagh, control and 20% pea treatments, with 294 and 265 grams per day had the highest and lowest daily weight gain respectively. In Dalagh breed, the lowest and the highest final weights were in pea and control treatments with a mean of 49.5 and 52.6 kg (P> 0.05). Also, in crossbred Romanov-Dalagh, the highest and lowest daily gain was observed in pea and control group with a mean of 294 and 288 g /day, respectively (P> 0.05). The average daily gain in two breeds in the control, 10 and 20 % of the pea treatments, were 299.5, 27.3 and 798.8 grams, respectively. The digestibility of feed in three treatments did not differ significantly. Percentage and carcass weight in Dalagh breed decreased with increase in pea in feed, unlike in crossbred Romanov-Dalagh. Conclusion: The use of chickpea seed instead of soybeans and barley did not decrease fattening performance; In addition, the digestibility was almost the same as the control group. Fattening performance and digestibility of feed in crossbred Romanov-Dalagh was better than that of pure Dalagh. In general, it can be said that the replacement of chickpea seeds with existing import restrictions can help to significantly contribute to the sheep's fattening industry.