مطالعه بيان عوامل رونويسي AP2-Domain، HD-ZIP، WRKY و MYB در آفتابگردان روغني (.Helianthus annuus L) تحت تنش خشكي

به‌منظور بررسي تأثير تنش خشكي بر بيان عوامل رونويسي AP2-Domain، HD-ZIP، WRKY و MYB در آفتابگردان روغني، دو لاين با واكنش متفاوت انتخاب و در قالب طرح كاملاً تصادفي با 3 تكرار در گلخانه در سال زراعي 1395-1396 كشت شدند. گياهان تا مرحله 8 برگي از لحاظ وضعيت آبي در 100 درصد ظرفيت زراعي نگهداري شدند. بعد از اين مرحله تعدادي از گلدان‌ها در همان ظرفيت زراعي نگهداري شدند، اما به بقيه تنش خشكي 80، 60 و 40 درصد ظرفيت زراعي اعمال شد. نمونه برداري از گياهان يك و سه هفته بعد از اعمال تنش انجام گرفت. مطالعه بيان ژن‌هاي مذكور با استفاده از تكنيك واكنش زنجيره اي پلي مراز در زمان واقعي انجام شد. مقايسات ميانگين بيان عوامل رونويسي AP2-Domain، WRKY و MYB در دو لاين ENSAT254 (متحمل) و LC1064C(حساس) نشان داد كه بيان ژن‌ها يك هفته بعد از اعمال تنش در شدتْ تنش‌هاي مختلف محسوس نبوده اما در هفته سوم بعد از اعمال تنش در شدت تنش 40 درصد ميزان بيان ژن‌ها خصوصا در لاين ENSAT254 افزايش يافته است. در رابطه با عامل رونويسي HD-ZIP ميزان بيان يك هفته بعد از اعمال تنش در شدت تنش 40 درصد در لاين ENSAT254خيلي بيشتر از لاين LC1064C بود. ميزان بيان در هفته سوم بعد از اعمال تنش در هر دو لاين در شدت تنش 40 درصد افزايش يافت، هر چند افزايش بيان در لاين LC1064C اندكي بيشتر بود؛ بنابراين، به نظر مي‌رسد بيان زود هنگام عامل رونويسي HD-ZIP در افزايش مقاومت ژنوتيپ به تنش خشكي دخيل باشد. يافته هاي اين تحقيق مي‌تواند در برنامه‌هاي اصلاحي آفتابگردان براي توليد و توسعه ارقام متحمل به تنش خشكي مفيد و فايده واقع شود.