اثر محلول‌پاشي نانو كلات آهن، روي و منگنز بر برخي خصوصيات كمي و كيفي سويا (.Glycine max L) تحت تنش كم آبي

به منظور ارزيابي اثر تنش خشكي ناشي از قطع آبياري و عناصر ريزمغذي آهن، روي و منگنز بر خصوصيات كمي و كيفي سويا آزمايشي در دو سال متوالي‌ (1394و 1395) به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار بر روي سويا رقم M9 در مزرعه تحقيقاتي كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي كرمانشاه اجرا شد. عامل اصلي تنش خشكي (آبياري كامل، قطع آبياري در مراحل شروع گلدهي، شروع غلاف دهي و شروع دوره پر شدن دانه) و محلول‌پاشي ريزمغذي‌ها (آهن، روي، منگنز، آهن+روي، آهن+منگنز، روي+منگنز، آهن+روي+منگنز و آب مقطر (شاهد)) به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند. برهمكنش تنش خشكي در مرحله غلاف دهي و عدم محلول‌پاشي نانوكلات‌ها منجر به كاهش بيشتر وزن هزار دانه (30 درصد)، عملكرد دانه (34.9 درصد)، عملكرد زيست‌توده (29.5 درصد) و شاخص برداشت (7.6 درصد) نسبت به تيمار شاهد در شرايط آبياري كامل گرديد. در مقابل محلول‌پاشي آهن+روي اين صفات را به ترتيب 22.9، 61.1، 46.5 و 10 درصد افزايش داد و نسبت به ديگر تيمارها برتري داشت. افت درصد روغن در اثر تنش در مرحله پر شدن دانه شديدتر بود. كمترين درصد روغن (17.47) از تركيب تيماري بين عدم آبياري در مرحله پرشدن دانه و عدم محلول‌پاشي و بيشترين از تركيب تيماري آبياري در تمام مراحل رشد و محلول‌پاشي روي+منگنز (23.73 درصد) به دست آمد، درحالي‌كه بيشترين پروتئين دانه (39.57 درصد) از تيمار عدم آبياري در مرحله پرشدن دانه و محلول‌پاشي روي+منگنز حاصل شد. نتايج آزمايش بيانگر اين موضوع بود كه اثر تنش خشكي در مرحله غلاف دهي و پر شدن دانه بر عملكرد و اجزاي عملكرد سويا بيشتر است و محلول‌پاشي آهن+روي در اين مراحل با تعديل بهتر اثر تنش بالاترين عملكرد دانه را توليد نموده است. تيمار تركيبي آبياري در تمام مراحل رشد و محلول‌پاشي روي+منگنز از بيشترين عملكرد دانه با ميانگين 3704.6 كيلوگرم در هكتار برخوردار بود.