تحليل سخنان امام حسين(ع) از مدينه تا مكه بر پايه‌ي كنش‌هاي گفتاري جان سرل

تحليل سخنان امام حسين(ع) از مدينه تا مكه بر پايه‌ي كنش‌هاي گفتاري جان سرل

جنبش امام حسين (ع) در الگوسازي انديشه ­اي و رفتاري شيعيان نقش بسيار بنيادي داشته و تحليل­ هاي گوناگوني از آن شده است. با اين‌همه چنين مي­ نمايد كه بهره‌گيري از نظريه‌هاي زبان‌شناسي مي‌تواند افق‌هاي تازه‌اي در تحليل تاريخي اين جريان مذهبي-اجتماعي بگشايد. اين نوشتار بر پايه‌ي نظريه‌ي كنش‌هاي گفتاري جان سرل (1999) در پنج گروه اظهاري، ترغيبي، عاطفي، تعهدي و اعلامي به تحليل سخنان امام حسين (ع) در گام آغازين جريان عاشورا از مدينه تا مكه مي‌پردازد. نظريه‌ي كنش گفتاري در زمينه‌ي تحليل گفتمان، بر عملكرد زبان تأكيد دارد و سخن‌گفتن را يك كنش دانسته است. با كاربست اين نظريه، ضمن بررسي لايه‌هاي زباني يك اثر، ويژگي‌ها و زواياي پنهان متن را مي‌توان بررسي و آشكار كرد. پژوهش نشان مي‌دهد كه كنش‌هاي اظهاري در سخنان امام (ع) بيش از ديگر كنش‌هاست و وي آنها را در عباراتي به قصد معرفي خود، بيان شرايط و قصد خويش بيان كرده است. كنش‌هاي ترغيبي، عاطفي و اعلامي با اختلاف قابل‌توجهي كمتر از كنش‌هاي اظهاري به كار رفته‌اند. در سخنان امام (ع) هيچ ترغيبي مبني بر همراه‌كردن ديگران با خود ديده نمي‌شود و او حتي به دنبال دعوت پنهاني يا برانگيختن مردم براي حمايت از خود نيست. بررسي بافت موقعيتي و كنش‌هاي گفتاري اين سخنان نشان مي‌دهد كه حسين (ع) در اين مرحله از حركت خود، قصد جنبش يا ساماندهي براي گرفتن حكومت را ندارد و عملكرد ايشان عملكردي واكنشي بوده است، نه كنشي.

Imam Hussein (pbuh) movement has played a very fundamental role in modeling the ideology and behavior of Shiites and various analyzes have been made of it. Nevertheless, it seems that the use of linguistic theories can open new horizons in the historical analysis of this socio-religious movement. This article analyzes the words of Imam Hussein (pbuh) in the first step of ‘Ashura from Medina to Mecca, based on John Sirel's Theory of Speech Acts (1999) in five groups of representative, directive, commissive, expressive, and declarative. The theory of speech acts in the field of discourse analysis emphasizes the function of language and considers speech as an action. By applying this theory, while examining the linguistic layers of a work, the hidden features and angles of the text can be examined and revealed. This research shows that the representative action in the words of Imam (pbuh) are more than other actions and he has expressed them in phrases with the intention of introducing himself, expressing his conditions and intention. Directive, commissive and declarative actions are used with significantly less difference than representative actions. In the words of Imam (pbuh) there is no encouragement to accompany others with him and he does not even seek to invite secretly or motivate people to support him. Examining the situational texture and the verbal actions of these words show that Hussein (pbuh) at this stage of his movement does not intend to move or organize to take over the government and his function was reactionary, not an action.