تحليل انتقادي نامواژه‌ي بهرام گور

بهرام پنجم ساساني از جنبه‌هاي متعددي در آثار منظوم و منثور ايراني مورد توجه مورخان، اديبان و محققان قرار گرفته است. يكي از مسائل قابل‌توجه درباره‌ي بهرام پنجم لقب اوست، چنان كه اغلب منابع از وي با عنوان بهرام گور ياد كرده‌اند. با وجود اين كه روايت‌هاي تاريخي و ادبي لقبِ گور براي بهرام را به گورخر يا به گور به معني قبر نسبت داده‌اند، اين مسئله جاي تأمل و بررسي دارد. فراواني داستان‌ها و افسانه‌ها درباره‌ي بهرام پنجم باعث چنين برداشت‌هايي از لقب وي شده و حتي پيرامون آن داستان‌سرايي‌ها و افسانه‌سازي‌هاي جديدي نيز صورت گرفته است. با نگاهي به القاب ديگر شاهان ساساني درمي‌يابيم كه اين القاب اغلب با نام شهرها و ايالت‌هاي خاص پيوند خورده است. از اين‌رو جا دارد نام‌واژه‌ي بهرام گور نيز در نسبت با پيوند آن با شهرِ گور مورد بحث قرار گيرد. هدف از تحقيق حاضر تبيين علت ملقب‌شدن بهرام پنجم به بهرام گور است. در پژوهش‌هاي انجام‌گرفته تاكنون اين مسئله مورد كنجكاوي قرار گرفته، اما به صورت انتقادي تحليل و بررسي نشده و پاسخ قانع‌كننده‌اي به آن داده نشده است. نوشته‌ي حاضر به شيوه‌ي تاريخي و با توصيف و تحليل انتقادي روايت‌ها و داده‌ها با استفاده از منابع كتابخانه‌اي انجام گرفته است.

Bahram V, the Sassanid has been considered by historians, writers and scholars in many aspects in Iranian poetry and prose. One of the notable issues about Bahram V is his title, as most sources refer to him as Bahram-e Gōr. Although historical and literary narrations have attributed the title of Gōr for onager (wild ass) or Gūr meaning grave, this issue is worth considering. The abundance of stories and legends about Bahram V has led to such perceptions of his title, and even new fables and myths have been created about it. Looking at the titles of other Sassanid kings, we find that these titles are often associated with the names of specific cities and states. Therefore, it is appropriate to discuss the name of Bahram Gōr in relation to its connection with the city of Gōr. The purpose of this study is to explain why Bahram V was nicknamed Bahram-e Gōr. Research has so far explored this issue, but it has not critically analyzed and given a convincing answer. The present article has done in a historical method and with critical description and analysis of narratives and data using library sources.