نقش‌‌آفريني «مَنْ» و «مَا» در بستر تاريخي ظهور قرائات

The Role-Playing of "M@n" and "Mā" In the Historical Context of the Emergence of Quranic Readings

براي فهم زمينه‌هاي تاريخي پيدايي قرائت‌هاي قرآن بررسي الگوهاي تكرار شونده اختلاف قرائت اهميتي ويژه دارد. به همين منظور در مقاله حاضر به جايگاه «مَنْ» و «مَا» در اختلاف قرائات نظر خواهيم كرد و با بررسي شواهدي متعدّد از اختلافات قاريان، نقش «مَنْ» و «مَا» را در پيدايي قرائات باز خواهيم شناخت. در قرائت‌هاي قرآن دَوَران ميان خوانش «مَنْ» ــ به فتح ميم ــ و «مِنْ» ــ به كسر ميم ــ به نحو تكرار شونده ديده مي‌شود. از ديگر سو، گاه در قرائت‌هاي خارج از مصحف رسمي، «مَنْ» را به جاي «ما» قرار داده‌اند. افزون بر اين، دَوَران در مراعات لفظ يا مصداق «مَنْ» و «مَا» به اختلاف در خوانش مذكّر يا مؤنث پاره اي از افعال انجاميده است. مي‌خواهيم در مطالعۀ حاضر از اين فرضيه دفاع كنيم كه انعطاف‌پذيري ساختارهاي زبان عربي در كنار عاري بودن مصحف رسمي از علائم نقطه و اعراب، پيدايي و توسعۀ اختلاف قرائات را رقم زده است.

To understand the historical contexts of the emergence of Qur'anic readings, it is important to examine the repetitive patterns of reading differences. For this purpose, in the present article, we will look at the position of "M@n" and "Ma" in the difference of readings, and by examining various evidence of the differences among the readers, we will recognize the role of "M@n" and "Ma" in the emergence of readings. In the readings of the Qur'an, the various pronunciation of "M@n" as Man or Min is repeatedly seen . On the other hand, sometimes in readings outside the official Muṣḥaf, "M@n" is replaced by "Ma". In addition, the hesitation between considering the wording or the meaning of "m@n" or "ma" has led to differences in the masculine or feminine readings of some verbs. In the present study, we want to defend the hypothesis that the flexibility of Arabic language structures, along with the fact that the official Qur'an was devoid of punctuation and Arabic symbols, led to the emergence and development of differences in readings.