مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - شبيه‌سازي آورد رودخانه شيرين (اعظم جره) در شرايط تغييراقليم با استفاده از مدل IHACRES

چكيده فارسي :

با توجه به آثار محسوس پديدة تغيير اقليم در قرن حاضر بر پارامترهاي هواشناختي و به دنبال آن منابع آب، شبيه‌سازي و پيش‌بيني رواناب در حوضه‌ها بسيار ضروري است؛ از اين‌رو در پژوهش حاضر، تأثير پديدة تغيير اقليم بر رواناب رودخانه شيرين (اعظم جره) با تأكيد بر عدم قطعيت مربوط به مدل‌هاي AOGCM، در دوره آتي 2020-2040 بررسي شد. بدين‌منظور، براي كمي‌سازي عدم قطعيت، خروجي 23 مدل AOGCM با استفاده از روش وزن‌دهي و محاسبه معيارهاي عملكردي، مورد ارزيابي قرار گرفت و 5 مدل GFDL-ESM2G، GISS-E2-R، MPI-ESM-LR، MPI-ESM-MR وMRI-CGCM3 به‌عنوان مدل‌هاي برتر انتخاب شدند. خروجي اين مدل‌ها تحت سه سناريو RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 در اين پژوهش استفاده شد كه نتايج آن حاكي از افزايش دما و كاهش بارش در منطقه مورد مطالعه بود . در ادامه براي پيش‌بيني رواناب رودخانة شيرين (اعظم جره) از مدل بارش- رواناب IHACRES استفاده شد . مقدار ضريب تعيين (R^2) براي دورة واسنجي و درستي‌سنجي به‌ترتيب 0/74 و 0/69 و همچنين ضريب نش- ساتكليف به‌ترتيب 0/7 و 0/52 به دست آمد كه اين نتايج بيانگر عملكرد قابل قبول مدل در شبيه‌سازي بارش- رواناب بود. بر اساس شبيه‌سازي‌هاي انجام شده چشم‌انداز آتي رواناب سالانه رودخانه شيرين (اعظم جره) در دوره 2020-2040 نسبت به دوره پايه حاكي از كاهش رواناب تحت هر سه سناريو RCP بوده كه بيشترين كاهش تحت سناريوي RCP2.6 به ميزان 680 ميليون مترمكعب بود. همچنين نتايج متوسط رواناب ماهانه طي دوره 2020-2040 نسبت به دوره پايه نشان دهندة كاهش رواناب در اكثر ماه‌ها (به استثناي مي، ژوئن، ژولاي و اوت) بود.