ثروت فرهنگي؛ مكملي براي نظريه سرمايه فرهنگي در جوامع چند فرهنگي

مفهوم سرمايه فرهنگي در چند دهه اخير در جامعه شناسي ايران با اقبال زيادي مواجه شده است. اين مفهوم نخستين بار از سوي جامعه‌ شناس فرانسوي، پي‌ير بورديو مطرح شد و هدف از آن تبيين ناكامي‌هاي دانش‌آموزان طبقات پايين در مدرسه بود. اين مفهوم از زمان طرح تاكنون در حوزه‌هاي مختلفي مانند قشربندي و فرهنگ اهميت زيادي پيدا كرده و تحقيقات تجربي بسياري راجع به آن انجام شده است؛ در عين حال مفهوم فوق، مخصوصاً از سوي نظريه پردازان نژاديانتقادي در بوتۀ نقد قرار گرفته است. در اين مقاله، ضمن بررسي مفهوم سرمايه فرهنگي، با بررسي متون موجود در اين زمينه، به بررسي مهم‌ترين انتقادات مطرح شده از آن و معرفي مدل ثروتهاي فرهنگي به عنوان مكمل و جايگزيني براي آن خواهيم پرداخت. هدف غايي مقالۀ حاضر معرفي، بررسي و توضيح اجزاء مدل ثروت‌ فرهنگي است كه عبارتند از سرمايه آرماني، سرمايه خانوادگي، سرمايه اجتماعي، سرمايه زباني، سرمايه مقاومتي و سرمايه جهتيابي. ادعاي نظري مقالۀ حاضر اين است كه مفهوم ثروت فرهنگي، از سويي موجب ايجاد نگاهي جديد به اقليت‌ها و فرودستان خواهد شد و به شناخت و برنامه‌ريزي دربارة مسايل مختلف آن‌ها كمك بسياري خواهد كرد و از سوي ديگر طرح اين مفهوم مي‌تواند به لحاظ تجربي، زمينه‌ساز تحقيقات و مطالعات تجربي بسياري شود.