تحليل كمّي ساختار جنگل در مرحلۀ افزايش حجم در روند تحول توده‌هاي طبيعي راش (مطالعۀ موردي: جنگل خيرود)

ساختار توده‌هاي جنگلي با گذشت زمان و تحت تأثير آشفتگي‌هاي محلي دچار دگرگوني مي‌شود. اين تغييرات را پويايي توده‌هاي جنگلي نام نهاده‌اند. تغيير ساختار توده‌هاي جنگلي، سبب شكل‌گيري مراحل تحولي مي‌شود. اين پژوهش با هدف شناخت ويژگي‌هاي ساختاري جنگل‌هاي طبيعي راش در مرحلۀ تحولي افزايش حجم در جنگل خيرود نوشهر انجام گرفت. به اين منظور، سه قطعه نمونۀ يك هكتاريِ داراي ويژگي‌هاي ساختاري مرحلۀ تحولي افزايش حجم انتخاب شدند و موقعيت مكاني، قطر و ارتفاع همۀ درختان قطورتر از 7/5 سانتي‌متر در هر قطعه اندازه‌گيري شد. ويژگي‌هاي ساختاري اين مرحله با استفاده از مجموعه‌اي از شاخص‌هاي مبتني بر نزديك‌ترين همسايه بررسي شد. براساس نتايج، مقدار متوسط شاخص‌هاي زاويۀ يكنواخت و كلارك و ايوانز به‌ترتيب 0/49 و 0/96 به‌دست آمد كه نشان‌دهندۀ الگوي مكاني كپه‌اي متمايل به تصادفي درختان در اين مرحله بود. نتايج شاخص آميختگي نشان داد كه تمايل درختان راش به آميختگي با گونه‌هاي ديگر كم است. همچنين نتايج شاخص تمايز قطري اختلاف آشكار و شاخص تمايز ارتفاعي بيانگر اختلاف متوسط درختان از نظر ابعاد بود. به‌طور كلي استفاده از شاخص‌هاي مبتني بر نزديك‌ترين همسايه نشان داد كه اين شاخص‌ها از توانايي زيادي در آشكارسازي مشخصه‌هاي ساختاري توده‌هاي جنگل در مرحلۀ تحولي افزايش حجم برخوردارند و در نتيجه ابزار مفيدي براي مديريت جنگل هستند.