اثر آتش‌سوزي جنگل بر پويايي برخي از مشخصه‌هاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژي خاك با گذشت زمان

براي بررسي اثر آتش‌سوزي بر پويايي برخي از مشخصه‌هاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژي خاك، 36 پلات با سه شدت آتش‌سوزي كم، متوسط و زياد و نيز تيمار شاهد بدون سوختگي در بخش نمخانۀ جنگل آموزشي دانشگاه تهران پياده شد. سپس نمونه‌هاي خاك از لايۀ 10-0 سانتي‌متري در سه مرحله (يك روز بعد، 6 و 12 ماه پس از گذشت آتش‌سوزي) برداشت و خصوصيات خاك بررسي شد. به‌منظور تجزيه‌وتحليل داده‌ها از آزمون آناليز واريانس با اندازه‌هاي مكرر در نرم‌افزار SPSS استفاده شد. نتايج نشان داد كه شدت آتش‌سوزي بر مشخصه‌هاي فيزيكي خاك شامل جرم مخصوص ظاهري، محتواي رطوبت و بافت خاك اثر معني‌داري نداشته است. نتايج بررسي مشخصه‌هاي شيميايي خاك نشان داد كه شدت آتش‌سوزي بر هدايت الكتريكي، كربن آلي، نيتروژن كل، نسبت كربن به نيتروژن، فسفر، كلسيم، پتاسيم و منيزيم اثر معني‌داري داشته، ولي بر pH اثر معني‌داري نداشته است. در مورد مشخصه‌هاي بيولوژي، شدت آتش‌سوزي بر زي‌تودۀ ميكروبي كربن اثر معني‌دار داشته، اما بر تنفس ميكروبي و زي‌تودۀ ميكروبي نيتروژن اثر معني‌داري نداشته است. گذشت زمان پس از آتش‌سوزي بر محتواي رطوبت، تنفس ميكروبي، زي‌تودۀ ميكروبي كربن و نيتروژن، فسفر و پتاسيم قابل جذب اثر معني‌داري داشته، ولي بر ديگر مشخصه‌هاي فيزيكي و شيميايي بررسي‌شده اثر معني‌داري نداشته است. ازآنجا كه آتش‌سوزي سبب كاهش طولاني‌مدت مواد مغذي خاك مي‌شود، برخي اقدامات پيشگيرانه و ترميمي پس از آتش‌سوزي در نقاطي با شدت آتش‌سوزي متوسط و زياد، براي برگشت سريع‌تر عملكرد خاك ضروري است.