تعيين تركيبات شيميايي و فراسنجه‌هاي تجزيه‌پذيري شكمبه‌اي پنبه‌دانه عمل‌آوري شده با حرارت و تاثير آن بر فراسنجه‌هاي خوني و عملكرد رشد بره‌هاي دالاق

Determination of chemical composition and ruminal degradability parameters of heat treated cottonseed and its effect on blood parameters and growth performance of Dalagh lambs

سابقه و هدف: نشخواركنندگان پر توليد به‌مقدار بالاي پروتئين عبوري در شكمبه نياز دارند. محققين ارتباط بين افزايش توليد و كاهش تجزيه شكمبه‌اي پروتئين را گزارش كرده‌اند. پنبه‌دانه يك خوراك متداول در تغذيه نشخواركنندگان به‌علت محتوي بالاي الياف، انرژي و پروتئين‌خام مي‌باشد. اما تجزيه پذيري پروتئين‌خام اين ماده خوراكي در شكمبه نسبتاً بالا مي‌باشد. روش‌هاي مختلف عمل-اوري خوراك براي كاهش تجزيه شكمبه‌اي پروتئين ارائه شده‌اند كه از جمله مي‌توان به فرايند حرارتي اشاره كرد. هدف از انجام اين پژوهش بررسي تاثير عمل‌آوري حرارتي بر تركيب شيميايي و كينتيك تجزيه شكمبه‌اي ماده خشك و پروتئين‌خام پنبه‌دانه و تاثير آن بر عملكرد رشد بره‌هاي دالاق بود. مواد و روش‌ها: پنبه‌دانه مورد استفاده در اين پژوهش به‌مدت 15 دقيقه با درجه حرارت‌هاي 115 و 125 درجه سانتي گراد عمل‌آوري شد. پس از عمل‌آوري، ماده خشك، خاكستر و ماده آلي، عصاره اتري، پروتئين‌خام و الياف نامحلول در شوينده خنثي مطابق با روش‌هاي استاندارد تعيين شدند. آزمايش تجزيه پذيري ماده خشك و پروتئين‌خام با تكنيك كيسه‌هاي نايلوني و با استفاده از سه راس گوسفند نر دالاق مجهز به فيستولاي شكمبه‌اي انجام شد. قابليت هضم برون‌تني و فراسنجه‌هاي تخميري نمونه‌ها با استفاده از روش كشت بسته تعيين شدند. آزمايش عملكردي به‌مدت 56 روز و با استفاده 18 راس گوسفند 6 ماهه دالاق با ميانگين وزن 69/2±75/34 كيلوگرم انجام شد. بره‌ها به 3 گروه مساوي تقسيم شده و هر گروه يكي از جيره‌هاي (تيمار) حاوي پنبه‌دانه عمل-آوري نشده، و عمل‌آوري شده با درجه حرارت 115 و 125 درجه سانتي‌گراد را دريافت كردند. جيره‌ها ايزوكالريك و ايزونيتروژنوس بودند. صفات عملكردي شامل افزايش وزن، مصرف خوراك و ضريب تبديل خوراك اندازه گيري شدند. در پايان آزمايش، خون‌گيري از گوسفندان براي تعيين شكنندگي گلبول‌هاي قرمز، فراسنجه‌هاي خوني و آنزيم‌هاي كبدي انجام شد. تجزيه آماري داده‌هاي حاصل از اين آزمايش با استفاده از نرم‌افزار آماري (1/9) SAS و رويه GLM انجام شد. براي مقايسه ميانگين‌ها از آزمون حداقل تفاوت معني‌دار استفاده شد. يافته‌ها: عمل‌آوري تاثيري برتركيب شيميايي پنبه‌دانه نداشت (05/0< p). بخش‌ سريع تجزيه، ثابت نرخ تجزيه و تجزيه پذيري موثر ماده خشك و پروتئين‌خام پنبه‌دانه در اثر فرايند حرارتي كاهش يافت (05/0 >P). تاثير حرارت 125 درجه سانتي‌گراد در كاهش تجزيه پذيري بيشتر از حرارت 115 درجه سانتي‌گراد بود. به‌طوري‌كه تجزيه‌پذيري موثر پروتئين‌خام در سرعت‌هاي عبور 2، 5 و 8 درصد در ساعت از به‌ترتيب 88/84، 26/79 و 15/75 درصد در شاهد به‌ 26/83، 79/75 و 81/70 درصد در نمونه عمل-آوري شده با 115 درجه سانتي‌گراد و 32/82، 34/73 و 63/67 درصد در نمونه عمل‌آوري شده با 125 درجه سانتي‌گراد كاهش يافت. تيمار حرارتي تاثيري بر قابليت هضم برون‌تني، عامل تفكيك، توده ميكروبي توليد شده و بازده آن نداشت. (05/0 < p). اما بازده توليد گاز در اثر عمل‌آوري با حرارت 125 درجه سانتي‌گراد (76/40 ميلي‌ليتر) نسبت به شاهد (02/47 ميلي‌ليتر) كاهش يافت (05/0 >P). فرايند حرارتي پنبه‌دانه تاثيري بر صفات عملكردي دام‌ها نداشت (05/0 < p). هر چند كه افزايش وزن روزانه در گوسفندان تغذيه شده با پنبه‌دانه حرارت داده شده به‌طور قابل توجهي بالاتر از گروه شاهد بود. تغذيه پنبه‌دانه عمل‌آوري شده با حرارت تاثيري بر شكنندگي گلبول‌‌هاي قرمز خون، متابوليت‌هاي خوني و آنزيم‌هاي كبدي نداشت (05/0 < p). نتيجه‌گيري: نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه هر چند عمل‌آوري با درجه حرارت‌هاي 115 و 125 درجه سانتي گراد در مدت زمان 15 دقيقه باعث كاهش تجزيه‌پذيري موثر پنبه‌دانه در شكمبه شد، اما تاثيري بر فراسنجه‌هاي خوني و عملكرد بره‌ها نداشت. پژوهش‌هاي بيشتري براي تعيين ميزان بهينه درجه حرارت و مدت زمان اعمال آن براي بهبود ارزش تغذيه‌اي پنبه‌دانه لازم است.

Background and objectives: High producing ruminants require a significant amount of rumen escape protein. Researches have reported a correlation between increased yield and decreased ruminal degradation of crude protein (CP). Cottonseed is a common feedstuff for ruminants due to its high fiber, energy and protein. But the CP degradability of this ingredient is relatively high in the rumen. Several feed processing methods have been developed to decrease ruminal CP degradation such as heat treatment. The aim of this study was to investigate the effect of heat treatment on chemical composition and rumen degradation kinetics of dry matter (DM) and CP of cottonseed and its effect on Dalagh lambs growth performance. Materials and methods: The cottonseed used in this study was processed for 15 minutes at temperatures of 115 and 125 °C. After processing, dry matter (DM), Ash and organic matter (OM), ether extract (EE), crude protein (CP) and neutral detergent fiber (NDF) were determined according to standard procedures. Degradability trial of DM and CP was done by nylon bag technique using three rumen fistulated male Dalagh sheep. In vitro digestibility and fermentation parameters were determined with batch culture method. Performance trial was performed for 56 days using 18 six- month old Dalagh sheep with a mean weight of 34.75 2 2.69 kg. The lambs were divided into 3 equal groups and each group received one of the diets contained unprocessed cottonseed and heat processed cottonseed at temperatures of 115 and 125 °C. The diets were isocaloric and isonitrogenous. Performance traits including weight gain, feed intake and feed conversion ratio were measured. At the end of experiment, blood samples were taken from sheep to determine the osmotic fragility of red blood cells, blood parameters and hepatic enzymes. Statistical analysis of data from this experiment was performed using SAS (9.1) software and GLM procedure. Results: Processing had no effect on chemical composition of cottonseed (p < 0.05). Washout fraction, degradation rate of b fraction and effective degradability of DM and CP decreased by heat processing (p < 0.05). The effect of 125 ° C on reducing degradability was greater than that of 115 ° C. So that effective degradability of CP at rumen out flow rates of 2, 5 and 8 percent/h reduced from 84.88, 79.26 and 75.15 percent in control to 83.26, 75.79 and 70.81 percent and 82.32, 73.34 and 67.63 percent in samples processed with 115 and 125 °C respectively. Heat treatment had no effect on in vitro digestibility of dry matter and organic matter, partitioning factor, microbial mass production and its efficiency (P>0.05). But gas yield was decreased (P <0.05) by 125 ° C heat treatment (40.76 ml) compared to control (47.02). Heat processing had no effect on performance traits of animals (P>0.05). However, the daily weight gain in sheep fed heat treated cottonseed was significantly higher than control. Heat treated cottonseed nutrition had no effect on osmotic fragility of red blood cells, blood metabolites and hepatic enzymes. Conclusion: The results of this study showed that although processing with temperatures of 115 and 125 ° C for 15 minutes reduced the effective degradability of cottonseed in the rumen, but had no effect on blood parameters and performance of lambs. Further research is needed to determine the optimum temperature and duration of application to improve the nutritional value of cotton seed.