ارزيابي عملكرد دانه و برخي از خصوصيات فيزيولوژيكي لوبيا (.Phaseolus vulgaris L) تحت تاثير كم آبي و موليبدن

اهداف: اين مطالعه به منظور ارزيابي عملكرد دانه و برخي از خصوصيات فيزيولوژيكي لوبيا متاثر از تنش كم آبي و اثرات بهبودبخش محلول‌پاشي موليبدن در اين شرايط انجام گرديد. موادوروش‌ها: آزمايش به صورت اسپليت پلات-فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار طي دو فصل زراعي سال‌هاي 1391-92 در محل مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز انجام گرفت. عامل اصلي شامل سه سطح مختلف تنش كم آبي (شاهد: آبياري پس از 60- 55، تنش ملايم: 95 -90 و تنش شديد: 130- 125 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A) و عامل فرعي تركيب فاكتوريل سطوح موليبدن، كاربرد (Mo+) (به ميزان 80 كيلوگرم در هكتار از منبع سديم‌موليبدات) و عدم كاربرد موليبدن (Mo-) و ژنوتيپ ها (شامل لوبيا قرمز اختر و لوبيا چيتي COS16) بودند. اعمال تنش كم آبي از مرحله تكميل سومين سه برگچه شروع و تا زمان قطع آبياري تمام تيمارها ادامه يافت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه تنش كم آبي باعث كاهش مقدار نسبي آب برگ (RWC) (بطور متوسط 8 و 14 درصد به ترتيب در تنش متوسط و شديد نسبت به شاهد) و كاهش دوام سطح سبز برگي LAD (بطور متوسط حدود 15 و 31 درصد به ترتيب در تنش متوسط و شديد نسبت به شاهد) گرديد. در حاليكه محلول‌پاشي موليبدن با كاهش اثرات منفي تنش كم آبي، در اثر حفظ مقدار نسبي آب برگ، افزايش دوام سطح برگ و همچنين تعداد نيام، باعث افزايش معني‌دار عملكرد دانه ژنوتيپ‌هاي لوبيا به ميزان 26 درصد (77.7 گرم در متر مربع) شد. نتيجه‌گيري: كاهش مقدار نسبي آب برگ، دوام سطح برگ و عملكرد دانه و اجزاي عملكرد در اثر تنش كم آبي، به طور معني‌داري (با افزايش 3، 15، 39 و 11 درصد به ترتيب براي هر كدام از صفات فوق) با محلول‌پاشي موليبدن بهبود يافت. در نتيجه مي‌توان بكارگيري موليبدن را براي كاهش اثرات تنش كم آبي لوبيا مورد توصيه قرار داد.