بررسي دوتفسير از يك گسله در شمال تهران

اختلاف ارتفاع ناگهاني در مرز سنگ و آبرفت در شمال تهران، مرزي است كه بخش سنگي ائوسن را از سازند آبرفتي پليوكواترنري و جوان تر در بخش كوهپايه و دشت جدا مي كند. برخي از پژوهشگران اين مرز را كه با نام راندگي شمال تهران معرفي شده است، يك ساختار اصلي مي دانند كه مسئول برخاستگي ارتفاعات البرز در شمال تهران است. اين مرز را نبايد با گسله شمال تهران اشتباه گرفت؛ زيرا اين واژه سازوكار متفاوتي را به غير از راندگي دربرمي‌گيرد. اين پژوهش به‌طور ويژه به بررسي مرز سنگ و آبرفت در شمال تهران مي پردازد. اگر اين مرز شامل يك ساختار اصلي شود، پرسش مهم پويايي (فعاليت) آن از ديدگاه خطر زمين‌لرزه مطرح مي شود. جهت بررسي اين موضوع، صفحه هاي گسلي و خط‌ خش هاي مرتبط با آن در مرز سنگ و آبرفت بررسي شدند. دو ويژگي از اين صفحه هاي گسلي به‌دست آمد. ويژگي اول اين است كه مرز سنگ و آبرفت به يك روند مشخص گسلي وابسته نيست و از روندهاي مختلف گسلي شمال باختري، شمالي- جنوبي، خاوري- باختري و شمال خاوري تبعيت مي كند. در بسياري از نقاط، مرز سنگ و آبرفت (راندگي شمال تهران) زير پوشش ريزش هاي سنگي پنهان شده است كه دسترسي به اين مرز را ناممكن مي‌كند. مرز ريزش هاي سنگي با آبرفت ها گسليده است و شواهد سينماتيك آنها با تنش عهد حاضر همخوان است. اين پديده نشان مي دهد دگرشكلي در شمال تهران در راستاي يك گسله مشخص متمركز نيست و بيشتر به شكل نامتمركز در پهنه وسيعي در شمال تهران كارسازي مي‌كند. ويژگي دوم اين است كه راندگي شمال تهران يك ساختار اصلي نيست و درنتيجه، نمي تواند تنها مسبب بالا راندن ارتفاعات سنگي در فراديواره راندگي شمال تهران باشد.