شبيه‌سازي عددي تغييرات فصلي پلانكتون‌ها و مواد مغذي در شمال درياي عمان با استفاده از مدل جفت‌شدهROMS-NPZD

در اين تحقيق با استفاده از مدل سه بعدي ROMS، تغييرات فصلي پلانكتون ها در شمال درياي عمان بررسي شده است. مدل با استفاده از شرايط اوليه از داده هاي WOA5 با تفكيك پذيري افقي 0.25 درجه و گام زماني 300 ثانيه به مدت يك سال انتخاب شده است. داده هاي مختصاتي با درون‌يابي در راستاي قائم دما و شوري، روي تراز سيگما (سي لايه) محاسبه شد. در اين بررسي به علت سازگاري بيشتر زيرمدل NPZD نسبت به ساير زيرمدل ها، مدل ROMS با مدل NPZD جفت شده است. نتايج شبيه سازي نشان داد: (الف) تغيير دما از عوامل اصلي در فراواني ميزان فيتوپلانكتون ها و زئوپلانكتون ها است؛ (ب) پيچك هاي ساعتگرد و پادساعتگرد كه بيانگر به ترتيب پديده فرو و فراچاهي در درياي عمان و تنگه هرمز هستند، باعث انتقال كلروفيل از مناطق جنوبي به شمالي مي‌شوند؛ (ج) مقدار كلروفيل در طول زمستان در مقايسه با تابستان بيشتر است كه علت اين مسئله مي تواند تغييرات ترموكلاين فصلي باشد. علي‌رغم در دسترس بودن مواد مغذي، لايه ترموكلاين مانع شكوفايي مي شود؛ (د) بررسي تغييرات فيتوپلانكتون ها در يك دوره يك ساله، بيشترين مقدار آنها را اواخر اسفند و اوايل بهار نشان مي دهد. فروردين ماه به علت افزايش جمعيت فيتوپلانكتون ها، اوج شكوفايي زئوپلانكتون ها است. همچنين تمركز پلانكتون ها بيشتر به مواد مغذي وابسته است، به‌طوري كه در دسترس بودن مواد مغذي اغلب عاملي كليدي در رشد و سوخت‌وساز آنها است؛ (ه) مقدار كلروفيل در زمستان همبستگي مثبت (0.965=r) با دماي سطح آب نشان مي دهد، درحالي‌كه در تابستان، همبستگي منفي است (0.549 - =r) و غلظت كلروفيل در زمستان و تابستان اختلاف معني داري نشان مي دهد (p 0/05 براي). در زمستان و تابستان، مقدار كلروفيل با نيترات همبستگي مثبت نشان مي دهد كه به‌ترتيب مقدار آن 0.268=r و 0.794=r است و اختلاف معني‌ داري را نشان مي دهد (p 0/05)؛ (و) در بيشتر موارد، نتايج ماهواره‌اي دما و كلروفيل با مقادير ‌اندازه گيري شده در مدل‌سازي عددي سازگاري مناسبي داشته است.