ارزيابي پويايي لرزه‌زمين‌ساختي در كمربند چين‌خورده و رانده زاگرس به كمك نسبت نرخ گشتاور لرزه‌اي به نرخ گشتاور ژئودتيك

در اين پژوهش با تلفيق بررسي هاي ژئودتيك و لرزه‌اي در سامانه هاي دگرريختي، تصويري بهتر از پهنه در حال تكامل كمربند چين‌خورده و رانده زاگرس ارائه شده است. در زاگرس بخشي از كل انرژي ناشي از همگرايي مايل صفحه عربي- اوراسيا در زمين‌لرزه ها آزاد مي شود، بخشي به‌صورت انرژي پتانسيل در گسل ها ذخيره و بخش ديگر نيز به‌صورت دگرشكلي هاي داخلي و خزش مصرف مي شود. برآورد نرخ گشتاور روش نويني است كه به بررسي نرخ فعاليت زمين ساختي در مناطق مختلف مي پردازد. نرخ گشتاور ژئودتيك بر اساس اطلاعات به‌دست آمده از شبكه جي‌پي‌اس و نرخ گشتاور لرزه‌اي بر اساس زمين‌لرزه هاي تاريخي و دستگاهي برآورد شده است. بيشترين نرخ گشتاور محاسبه شده در كل زاگرس، نرخ گشتاور ژئودتيك است كه تقريباً معادل Nm/yr 7/441×10^19 است. نرخ گشتاور لرزه‌اي زاگرس در حدود Nm/yr 3/438 × 10^18 تخمين زده شده است. نسبت نرخ گشتاور لرزه‌اي به گشتاور ژئودتيك در كل منطقه زاگرس معادل 0/0429 است كه نشان مي دهد تغيير شكل بي‌لرزه در كل منطقه زاگرس غالب است و نقش بيشتري نسبت به تغيير شكل لرزه‌اي دارد. اين موضوع احتمالاً مربوط به تأثير لايه هاي شكل پذير زيرين هرمز و ساير سطوح جدايش مياني است. با مقايسه نرخ گشتاورهاي لرزه‌اي و ژئودتيك در بخش هاي مختلف زاگرس و با توجه به آزاد شدن مقدار بيشتر انرژي لرزه‎اي در شمال و شمال باختر، به نظر مي رسد خطرناك ترين بخش پهنه زاگرس از لحاظ پتانسيل لرزه‌خيزي، جنوب و جنوب خاور ‎يعني بخش هايي از فارس و بندرعباس و بخش هايي از زيرپهنه خوزستان باشد. مقايسه نتايج هر روش با روش هاي ديگر، مي تواند ديدگاهي نو در پهنه دگرشكلي در حال تكامل لرزه زمين‌ساخت زاگرس ايجاد كند.