مدل جامع توسعه ي پايدار گردشگري جمهوري اسلامي ايران

اصول و هدف هاي اوليه انعطا ف ناپذير و بومي نشده از توسعه ي گردشگري؛ يكي از ضعف هاي مفهوم توسعه ي پايدا ر گردشگر ي است. بر اين اساس، مقاله ي حاضر با به كارگيري نظريه ي داده بنياد، به تدوين مدل جامع و بومي متشكل از عوامل ؛ علي، محوري، زمينه اي، مداخله گر، راهبردها و پيامدهاي توسعه ي پايدار گردشگري پرداخته است. جامعه آماري تحقيق اسناد مرتبط با گردشگري، بيانات رهبري جمهوري اسلامي ايران و مصاحبه‌هاي خبرگان صنعت گردشگري است. در اين مدل، عوامل علّي توسعه ي پايدار گردشگري (نگراني‏هاي زيست‌محيطي ايران، اهميت اثرات گردشگري و بعد ژئوپولتيك ايران)، عوامل محوري (پايداري منابع گردشگري، آينده‌نگري در حفظ منابع گردشگري و عدالت و برابري در استفاده از منابع گردشگري)، عوامل زمينه‌اي (مشاركت و انسجام ذي‌نفعان گردشگري، فرهنگ‌سازي نسبت به گردشگري و آموزش و پژوهش گردشگري)، عوامل مداخله‌گر (حس مكان گردشگري، مديريت مالي گردشگري، ايمني و امنيت در گردشگري، علم و فناوري‏هاي نوين گردشگري و حكمروايي خوب در گردشگري)، عوامل راهبردي (خط‌ مشي‌گذاري و برنامه‌ريزي گردشگري، بازاريابي گردشگري، مديريت زيست‌محيطي منابع كشور، مديريت حمل‌ونقل گردشگري، مديريت منابع گردشگري، مديريت كيفيت جامع گردشگري و ارزيابي و نظارت پايداري گردشگري) و عوامل پيامدي (غناي فرهنگي ايران اسلامي، حفاظت از منابع گردشگري، رضايت گردشگران و رفاه و كيفيت زندگي) در يك مدل جامع هم پيوند شده اند. در تجزيه و تحليل پاياني با استفاده كدگذاري انتخابي به تشريح روابط بين مقوله ها براي تكوين نظريه با پنج قضيه پرداخته شد و قضيه ها نشان دادند كه ماهيت پايداري گردشگري ايران از حيث منابع بر آموزه هاي اسلامي پيوند خورده و بعد ژئوپولتيك ايران بر شكل گيري آن موثر است. همچنين در توسعه ي پايدار گردشگري ايران مجموعه اي از عوامل ساختاري مداخله دارند و اين امر مستلزم رويكرد مديريت بومي و دربردارنده ي رفاه انساني و رفاه اكوسيستم است.