پديد آورندگان :
مؤمني، عابدين دانشگاه تهران , رستمي، سهيلا دانشگاه كردستان , احمدي، ابوبكر دانشگاه تهران , سجادي، شيلان دانشگاه كردستان
كليدواژه :
استمتاع , تمكين , حكم (تكليف) , حق , مذاهب اسلامي
چكيده فارسي :
پژوهش حاضر كه به روش توصيفي ـ تحليلي و از نوع تحليل محتوا است، به بررسي مفهوم تمكين زوجه و آثار مترتب بر آن در زندگي زناشويي براساس فقه مذاهب اسلامي و حقوق مي‌پردازد. تمكين در اصطلاح فقها داراي كاربردي خاص و به معناي حقِ استمتاع براي زوج بر زوجه است. از ديدگاه حقوق‌دانان، تمكين داراي يك معناي خاص؛ يعني اجابتِ خواسته و نياز جنسي مرد، و يك معناي عام؛ يعني قبول رياست شوهر و محترم شمردن اراده وي در اداره خانواده است. نتايج پژوهش نشانگر آن است كه از مهم‌ترين مباحث تمكين، اثبات حق يا حكم (تكليف) بودنِ آن مي‌باشد؛ زيرا اگر حق باشد، صاحب حق مي‌تواند حق خود را ساقط و آن را اعمال نكند، و اگر حكم (تكليف) باشد، غير قابل اسقاط است. براساس نظريه رايج در فقه اسلامي، تمكين تكليف زوجه و حق واجب زوج بر زوجه است و در صورت امتناع، زوجه ناشزه محسوب مي‌گردد و اسقاط حقِ نفقه، تعزير و سقوط حق قَسم از ضمانت اجراهاي آن است. نتيجه نهايي با استناد به آيات قرآن، روايات، اجماع فقها، دلايل عقلي و مواد قانوني، حكم (تكليف) بودنِ تمكين زوجه است.
چكيده لاتين :
The present study, which is a descriptive-analytic research and has been conducted through content analysis method, examines the concept of Tamkin (Wife Obedience) and its related effects in marital life based on jurisprudence of Islamic schools of thought and law. Tamkin (Wife Obedience) in jurisprudence has a special usage which means the husband’s right to enjoyment with his wife. From the jurists’ point of view, Tamkin (Wife Obedience) has a specific meaning, namely, the fulfillment of the man’s sexual desire, and a general meaning, namely accepting the management of the husband and honoring his will to run the family. The results of the study indicate that one of the most important issues about Tamkin (Wife Obedience) is to prove that if it is Haq (Right) or Hukm/ Taklif (Decree/ Duty), because if it is Haq (Right), the right holder can abolish his right and not exercise it, and if it is a Hukm/ Taklif (Decree/ Duty), it is indestructible. According to the common theory in Islamic jurisprudence, the obedience is obligatory on the wife, and it is a right for the Husband and if the wife refuses, she is considered to be Nashizah (Disobedient Woman), and falling of the right for receiving Nafaqa (Alimony) Ta‘zir (Punishment) and the fall of the right to take an oath are the guarantees for it. According to the verses of the Quran, traditions, Consensus (Ijma‘) of jurists, rational reasons, and legal articles, the final result is that Tamkin (Wife Obedience) is Hukm/ Taklif (Decree/ Duty).
