ارزيابي ميزان آمادگي شهري از نظر گردشگري با استفاده از تحليل تصميم‌گيري چند معياره GIS (مطالعه موردي: شهر تبريز)

امروزه صنعت گردشگري به عنوان يكي از اركان اساسي توسعه اقتصادي محسوب مي شود. در راستاي توسعه اين صنعت رو به رشد، ايجاد زيرساختهاي لازم براي توسعه آن از اهميت بالايي برخوردار است. هدف اصلي تحقيق حاضر بررسي زيرساختهاي مورد نياز توسعه گردشگري در شهر تبريز مي باشد. براي انجام اين تحقيق از داده هاي متعدد شامل داده هاي جمعيتي، اقتصادي، اجتماعي، زيرساختهاي شهري و .. استفاده شده است. متدلوژي اصلي تحقيق بر مبناي استفاده از تحليل هاي مكاني GIS و سيستم هاي تصميم گيري آن است. در اين راستا از تحليل هاي سلسله مراتبي براي تعيين وزنهاي معيار استفاده شده و براي سنجش عدم قطعيت از روشهاي مونتكارلو و تحليل عمومي حساسيت استفاده شد. پس از بررسي هدم قطعيت نسبت به تهيه نقشه پهنه بندي و سنجش آمادگي شهري براي توسعه گردشگري در بخشهاي مختلف شهر تبريز اقدام شد. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه مناطق مركزي شهر به دليل تمركز بافت قديمي و تسهيلات خدماتي و تجاري از ظرفيت بالايي جهت پذيرايي از گردشگران برخوردار هستند و در اين زمينه لزوم توجه بيشتر به مناطق حاشيه‌اي ضروري به نظر مي‌رسد. نتايج تحقيق حاضر براي بررسي سطح آمادگي شهر تبريز براي توسعه گردشگري، شناسايي كمبودها، چالشها و همچنين ارائه چارچوبي مبتني بر اصول تصميم گيري GIS براي تحقيقات مرتبط با حوزه گردشگري از اهميت بالايي برخوردار بوده و مي تواند راهگشاي تحقيقات آتي در اين زمينه باشد.

Nowadays the tourism industry has turned as critical section of the economy. In order to extend this industry, developing the required infrastructure can be considered as very important issue. The main objective of this research is to analysis the urban infrastructure and tourism hospitality in Tabriz city. For this to happen, variety of data (e.g. population, social, economic, urban infrastructure, tourism hospitality and etc) where taken into account. The research methodology was established based on Geographical Information Systems (GIS) and its spatial analysis such as multi criteria decision analysis MCDA. The relevant criteria were ranked using analytical hierarchy process. Accordingly, the sensitivity and uncertainty analysis using Mont Carlo simulation and global sensitivity analysis were applied to identify and remove uncertain weights. Results were achieved using GIS aggregation functions for mapping the tourism hospitality radiances assessment in Tabriz city. Results indicated that the central section of the city (e.g. Bazar of Tabriz) has already sufficiently developed from the tourism hospitality perspective. While, the suburb area, where tourism destinations are distributed (e.g. Magbartolashara) still required further attention from the decision makers and authorities. Results of this research are great of important for identifying the critical issues and challenges for tourism industry in Tabriz city. Results are also represented a new approach for GIS based tourism hospitality assessment by means of proposing a sufficient methodology with critical steps such as sensitivity and uncertainty analysis. The proposed methodology can be applied for future GIS based tourism mapping.