فراتحليل اثربخشي مداخلات رواني ـ آموزشي بر افزايش انگيزش پيشرفت يادگيرندگان

Meta-Analysis of the Effectiveness of Psycho-Educational Interventions on Increasing the Motivation of Learners' Progress

نقش غيرقابل انكار سطوح انگيزشي يادگيرندگان در پيامدهاي تحصيلي، از ديرباز مورد تاكيد قرار گرفته است. از اين جهت، مداخلات مرتبط و مكانيسم­ هاي اثرگذاري اين برنامه ­ها، از اهميت وافري برخوردار بوده ­اند. در مطالعه حاضر با هدف تعيين اثربخشي كاربردِ مداخلات رواني ـ آموزشي و شناسايي تعديل­ گرهاي چندگانه در اين قلمرو مطالعاتي، از روش فراتحليل استفاده شد. پس از تصريح ملاك­هاي ورود و خروج، تلاش ­هاي مداخله ­اي مبتني بر برنامه­ هاي رواني ـ آموزشي با هدف ارتقاي انگيزشي از بانك ­هاي اطلاعاتي استخراج و از اين طريق، 35 پژوهش و 173 اندازه اثر براي تحليل نهايي انتخاب شدند. داده­ هاي اين پژوهش با نرم‌افزار CMA2 تحليل شدند. نتايج تحليل داده ­ها، اندازه اثر كلي اثربخشي مداخلات رواني ـ آموزشي با هدف ارتقاي انگيزشي 0/582 را بدست داد. همچنين، نتايج تحليل اثرات تعديل­ گرِ مبتني بر جنسيت آزمودني، سن آزمودني، ماهيت مداخله منتخب و فرهنگ بر ميزان اثربخشي مداخلات رواني آموزشي نشان داد كه اندازه اثر در پژوهش­هاي شامل مردان درمقايسه با زنان، دانشجويان در مقايسه با دانش­ آموزان، اندازه اثر ماهيت پژوهش ­هاي مداخله مبتني بر عوامل برون‌زاد در مقايسه با ماهيت مداخلات مبتني بر عوامل درون‌زاد و در نهايت، در جوامع جمع­ گرا در مقايسه با جوامع فردگرا، بيشتر بود. به‌طور كلي، نتايج نشان داد اگر چه مداخلات رواني ـ آموزشي نقش موثري در ارتقاي نيمرخ انگيزشي يادگيرندگان دارد اما تمركز بر نقش تبييني برخي تعديل­ گرها مانند فرهنگ، جامعه هدف و خصوصا ماهيت مداخلات به‌ كار رفته نيز از اهميت ويژه­اي برخوردار است.

The determining role of learners’ motivation for their academic success has always been emphasized. Thus, the interventions and programs to enhance learners’ motivation been of great importance. The present study adopts a meta-analytical approach to investigate the effectiveness of psycho-educational interventions and to identify the multiple modulators in this field of study. After specifying the inclusion and exclusion criteria, the studies conducted based on the psycho-educational programs with the aim of motivational improvement were extracted from the databases; hereby, 35 studies and 173 effect sizes were selected for the final analysis. The data were analyzed using CMA2 software. The results of data analysis showed that the overall effect of psycho-educational interventions with the aim of promoting motivation was .582. Furthermore, modulatory effect analysis was conducted based on the gender, age, and culture of the participants, and the nature of the selected interventions. The results suggested that the effect size of the interventions was relatively larger for males than for females. Similarly, respecting age, the effect size of the interventions was higher for university students as compared to school students. Culture also proved significant in this regard, with the effect size of the interventions being larger for the interventions conducted in collectivist, compared to individualistic, societies. Finally, regarding the nature of the interventions, studies conducted with a focus on extrinsic factors had relatively larger effect sizes than those focusing on endogenous factors. In general, the results showed that although psycho-educational interventions play an effective role in promoting the motivational profile of learners, focusing on the explanatory role of some moderators such as culture, target population and especially the nature of the interventions, is also of particular importance.