واكاوي خوانش تصويري خورشيد از گزارۀ عقل فعال و نورالانور در رساله هاي رمزي سهروردي

تصاوير مركزي يا كلان‌استعاره ها در مقام گزاره حاوي انديشه هاي نابي‌اند كه از تجربه هاي شخصي عارف نشأت مي گيرند. ازاين‌رو، رمزگشايي و تبيين معاني ثانويۀ آن ها جهان بيني عارف را بيش از پيش آشكار مي كند. اين تصاوير ايماژهايي معرفتي‌اند كه هم در شكل تجلي سطحي و هم شهودي قابليت بروز دارند. اين جستار به بررسي پيوند خورشيد از يك سو با مفاهيم فلسفي و اسطوره اي (عقل فعال و نورالانوار) و از دگر سو با ايماژهايي چون سيمرغ، درخت، كيخسرو و پير سعي دارد كاركرد تصوير خورشيد را به‌عنوان رمزي كه با معني به وحدت رسيده است، تبيين نمايد. يكي از  دستاوردهاي اين پژوهشِ توصيفي و تحليلي، تجلي شهوديِ پديدار خورشيد است كه اسباب تمايز داستان هاي رمزي سهروردي را فراهم مي كند؛ به‌نحوي كه سبب مي شود خورشيد سطوح زباني را پشت سر نهد و به يك «معني واره» يا ادراكي مفهومي تبديل شود. دستاورد ديگر، درهم تنيدگي تصوير و معنا در نظام فكري و زباني سهروردي است كه بيان كنندۀ دو رهيافت محوري است: اين تصاويرند كه معني را مي سازند نه معاني تصاوير را. و ديگري، ايماژهاي پديداري هويت مشتركي را بين دريافت ذهني و جسم بروني ايجاد مي كنند. بنابراين چنين تصاويري علاوه بر گريزپذيري و غامض بودن، لغزان و نامشروط نيز هستند و براي معاني متعدد به‌كار مي روند.