اثربخشي آموزش مهارت هاي شناختي و فراشناختي بر منبع كنترل و خودكارآمدي در دانش آموزان تيزهوش

The effectiveness of cognitive and meta-cognitive skills training on the Locus of control and self-efficacy in gifted students

پژوهش حاضر با هدف اثربخشي آموزش مهارت هاي شناختي و فراشناختي بر منبع كنترل و خودكارآمدي در دانش آموزان تيزهوش انجام شد. روش پژوهش حاضر نيمه آزمايشي است و براي جمع آوري داده ها از طرح پيش آزمون-پس آزمون با گروه آزمايش و يك گروه كنترل استفاده شده است. جامعه آماري پژوهش را كليه دانش آموزان پسر تيزهوش دوره اول متوسطه منطقه 6 شهر تهران در سال تحصيلي 1396-1397 تشكيل دادند كه از بين آنها، 40 نفر به روش نمونه گيري در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمايش (20 نفر) و كنترل (20 نفر) گمارده شدند. گروه آزمايش 8 جلسه 60 دقيقه تحت آموزش شناختي و فراشناختي قرار گرفتند و گروه كنترل در ليست انتظار ماندند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل منبع كنترل (نوويكي و استريكلند، 1973) و خودكارآمدي (شرر و همكاران، 1982) بودند كه در دو مرحله پيش آزمون و پس آزمون مورد استفاده قرار گرفتند. تجزيه‌وتحليل اطلاعات به دست آمده از اجراي پرسشنامه از طريق نرم‌افزار spss-v16 در دو بخش توصيفي و استنباطي (تحليل كوواريانس) انجام گرفت. يافته‌ها نشان داد كه مداخله به كار رفته در اين پژوهش مي توانند به طور معناداري باعث افزايش منبع كنترل و خودكارآمدي در دانش آموزان تيزهوش شد. بنابراين نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه برنامه شناختي و فراشناختي مي تواند به عنوان روشي مناسب در افزايش منبع كنترل و خودكارآمدي دانش آموزان تيزهوش به كار رود.

The aim of this study was to evaluate the effectiveness of cognitive and meta-cognitive skills training on the Locus of control and self-efficacy in gifted students. The method of the present study is quasi-experimental and a pre-test-post-test design with an experimental group and a control group was used to collect data. The statistical population of the study consisted of all gifted male high school students in District 6 of Tehran in the academic year 1396-1397, from which 40 people were selected by available sampling method and in two groups of experimental (20 people) and control (20 people) were appointed. The experimental group underwent 8 sessions of 60 minutes of cognitive and meta-cognitive training and the control group remained on the waiting list. The tools used in the present study included Locus of control (Novicki and Strickland, 1973) and self-efficacy (Scherer et al., 1982) which were used in two stages of pre-test and post-test. Analysis of information obtained from the questionnaire was performed through spss-v16 software in two descriptive and inferential sections (analysis of covariance). The results showed that the intervention used in this study could significantly increase the Locus of control and self-efficacy in gifted students. Therefore, the results of the present study showed that cognitive and meta-cognitive program can be used as a suitable method to increase the Locus of control and self-efficacy of gifted students.