سنجش ارتباط فضايي كاربري زمين شهري با ازدحام ترافيكي

Assessing the spatial relationship between urban land use and traffic congestion in Ardabil city

عدم توجه به ضوابط برنامه­ريزي شهري در مكان‌يابي و ايجاد كاربري­هاي مختلف و عدم توازن در پراكنش اين تسهيلات در سطح شهر، باعث تراكم آنها در مناطق خاصي از شهر اردبيل و در نتيجه جذب سفرهاي ترافيكي به اين مناطق شده است. اين مسئله باعث بروز مشكلاتي از جمله ازدحام ترافيكي در مناطق خاصي از شهر شده است كه در نگارش پيش رو به بررسي آن پرداخته مي­شود. از اين‌رو در تحقيق حاضر، هم‌بستگي فضايي كاربري اراضي شهري و ازدحام ترافيكي شهر اردبيل به‌روش توصيفي- تحليلي و با استفاده از قابليت­هاي تحليلي سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و نرم­افزار GeoDaمورد سنجش و ارزيابي قرار گرفته است؛ تا ميزان اثرگذاري كاربري­هاي شهري در وضعيت ترافيكي شهر اردبيل مورد سنجش قرار گيرد. به‌منظور گردآوري داده­هاي موردنياز تحقيق از روش اسنادي استفاده شده است و به‌منظور تحليل يافته­ها از قابليت آمار فضايي نرم­افزارهاي ذكرشده استفاده شده است. در تحقيق حاضر تعداد 7 متغير فاصله از كاربري­هاي آموزشي، اداري و كاربري درماني، تراكم كاربري­هاي مسكوني، تجاري، صنعتي و كاربري تفريحي به‌عنوان متغير مستقل و متغير ازدحام ترافيكي در سطح محلات شهر اردبيل به‌عنوان متغير وابسته تعيين شده و درنهايت بعد از محاسبات خطاي افزونگي، سيگما و ساير پارامترهاي مربوطه، تعداد چهار متغير فاصله از كاربري­هاي اداري و درماني و تراكم كاربري مسكوني و تجاري به‌عنوان متغير توضيحي در مدل‌سازي نهايي مورد استفاده قرار گرفته است. شايان ذكر است كه مقادير R2و R2تعديل‌شده به‌دست آمده از مدل­سازي ازدحام ترافيكي با استفاده متغيرهاي عملكردي (كاربري اراضي) به‌ترتيب برابر 95/0 و 92/0 بوده است. مقادير سيگما نيز برابر 1032 و ميزان آكائيك هم برابر با 4410 بوده است كه نشان­دهنده دقت بالاي مدل است. نتايج تحقيق نشان‌دهندهاثرگذاري مؤلفه­هاي عملكردي (كاربري اراضي شهر) در تغييرات ميزان ازدحام ترافيكي شهر اردبيل است

Lack of attention to urban planning criteria in locating and creating different land uses and imbalance in the distribution of these facilities in the city, has caused their density in certain areas of Ardabil and as a result has attracted traffic trips to these areas. This has caused problems such as traffic jams in certain areas of the city, which will be discussed in the following article. Therefore, in the present study, spatial correlation of urban land use and traffic congestion in Ardabil city with descriptive-analytical method and using analytical capabilities of Geographic Information System (GIS) and GeoDa software has been measured and evaluated to the extent of effectiveness urban land uses should be measured in the traffic situation of Ardabil city. In order to collect the required data for the research, the documentary method has been used and in order to analyze the findings, the spatial statistics capability of the mentioned software has been used. In the present study, 7 variables of distance from educational, administrative and medical land uses, density of residential, commercial, industrial and recreational land uses as independent variables and traffic density variables in Ardabil neighborhoods as dependent variables were determined. Finally, after redundancy error calculations, Sigma and other related parameters, in the final modeling four variables, such as distances from administrative and medical land use and residential and commercial land use density were used as explanatory variables. the results of the study indicate the high impact of the density of these land uses in ...