تحليل زمينه هاي تعليمي حكايت «علاءالدين ابوالشامات» از مجموعۀ هزار و يك شب براساس نظريۀ «سفر قهرمان» جوزف كمپبل

هزار و يك شب يكي از آثار داستاني فاخري است كه ريشه در فرهنگ هاي گوناگون شرقي به ويژه ايران دارد. اين اثر به لحاظ تعليمي، بسيار سودمند است و اگر براساس نظريه اي متقن تحليل شود، نتايج به دست آمده دربارۀ وجوه تعليمي آن، علمي و مستند خواهد بود. در اين تحقيق، با استفاده از مباني نظريۀ كهن الگوي «سفر قهرمان» از جوزف كمپبل، خاصه مؤلفه هاي «عزيمت» و «تشرف»، كاركردهاي اخلاقي حكايت «علاءالدين ابوالشامات» بررسي و كاويده شده است. دليل گزينش اين نظريه، ظرفيت هاي تعليمي آراء كمپبل بوده است كه ابعاد نويني از يك اثر ادبي را در حوزۀ تعليم و تربيت آشكار مي كند. روش تحقيق، توصيفي تحليلي است. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه علاءالدين با دعوت فردي به نام محمود بلخي كه نمودي از پير خردمند است، راهي سفري پرماجرا مي شود و با گذر از آزمون هاي اخلاقي متعدد كه از سوي عوامل دروني و بيروني صادر شده اند، به فرديت مي رسد. نتايج اين آزمون ها كه ذيل كلان مفهوم اخلاقي سفر مطرح شده اند، عبارت است از: دل كندن از تعلقات دنيايي؛ خودباوري و اطمينان به ظرفيت هاي وجودي خويش؛ تعهدپذيري و التزام به انجام پيمان و قول؛ پرهيز از غرور و نفس پرستي و تفكر دربارۀ خود؛ همنشيني با انسان هاي خوش صورت و سيرت؛ اهميت بازگشت به خويشتن و احترام به نهاد خانواده؛ كنار زدن پرده هاي جهل و درك درست واقعيت و حضور در كنار افراد شايسته؛ به دست آوردن قدرت هاي مينوي سودمند همچون كرامت.